Ridders, schone jonkvrouwen, hofnarren en struikrovers. Ja, de middeleeuwen waren mooi en romantisch. Maar niet alles was toen even leuk en gezellig.
Ik lees momenteel in 'Ivanhoe', een ridderroman, geschreven door Walter Scott en uitgegeven in 1819. De ouderen herinneren zich misschien de TV-serie nog, met een jonge Roger Moore in de hoofdrol, die hier in de jaren '60 uitgezonden werd. Het verhaal is, daarna en daarvoor, meermalen tot films en TV-series verwerkt. De nieuwste versie, een Brits / Nieuw-Zeelandse samenwerking, verscheen in het jaar 2000, onder de titel 'Dark Knight'. Ik heb het als gratis e-book gedownload, maar er zijn verschillende boekuitgaven van te koop.
Ik ben nu ongeveer halverwege en heb het even virtueel opzij gelegd. Want een erg vlotte schrijver is Walter Scott niet. Hij beschrijft elke figuur uitgebreid, van kleding en haardracht tot gelaatstrekken en karakter. Hij legt nogal veel uit, ook dingen die de oplettende lezer al lang doorheeft, waardoor het verhaal niet echt opschiet.
Aan de andere kant zijn er momenten dat er wel iets gebeurt en waar de schrijver dan luchtig overheen stapt. Bijvoorbeeld wanneer de identiteit van Ivanhoe bekend wordt gemaakt. Ik moest zelfs even terugbladeren. Was dat het nou ? Het hele eerste deel van het boek, waarin allerlei personen geïntroduceerd worden, die elkaar uiteindelijk ontmoeten bij een riddertoernooi, werkt toe naar dit ogenblik.
De lezer vermoedt al vrij snel dat de mysterieuze pelgrim, die de nacht doorbrengt in de versterkte woning van de Saksische hoofdman Cedric en daar de schone Rowena ontmoet, eigenlijk Ivanhoe is. Dat de gemaskerde 'onterfde ridder', die als winnaar uit het toernooi komt en dan, min of meer, gedwongen wordt zijn helm af te zetten, Ivanhoe blijkt te zijn, is ook geen verrassing. Je verwacht dan een dramatische beschrijving van dat moment. Maar Scott besteedt er nauwelijks twee zinnen aan.
Vervolgens worden Cedric en Rowena en de, bij het toernooi gewond geraakte, Ivanhoe, ontvoerd door gemene Normandische edelen. Buiten het kasteel, waar ze vast worden gehouden, maakt een bende struikrovers, die verdacht veel lijken op Robin Hood en zijn vrolijke makkers, zich gereed voor een bevrijdingsactie.
Maar jongens, dat duurt en dat duurt maar. Van elke gevangene moeten we, in wijdlopige volzinnen, lezen hoe ze hun lot ondergaan. Hoe ze onderhandelen en ruzie maken met hun ontvoerders. Het taalgebruik is bewust ouderwets, want middeleeuws. Zelfs eenvoudige lieden, zoals de zwijnenhoeder Gurth, spreken in wollige, lange zinnen. Ik werd er een beetje ongeduldig van.
Maar een ding werd me wel duidelijk: die middeleeuwen waren niet erg comfortabel. Een kasteel lijkt leuk, maar stook het maar eens warm in de winter. Scott beschrijft de slaapkamer van de schone Rowena en die was nog best luxe, in vergelijking met de rest van de versterking van haar pleegvader Cedric. Maar de wandtapijten hingen te wapperen in de wind, zo tochtig was het er.
Dat brengt me weer terug bij de huidige tijd. Het is koud weer en de energieprijzen zijn hoog, dus we zijn zuinig met de verwarming. Ik heb deze week tochtband gekocht, bij de doe-het-zelf winkel, om de kieren in onze kozijnen dicht te plakken. Ik zit dit te typen met een warmwaterkruik op schoot.
En in de komende dagen gaan we iets doen wat ook de bewoners van kastelen deden. Die trokken zich in de winter terug in een klein deel van hun monumentale woning. Laat al die grote zalen maar koud en onverwarmd, een klein kamertje is veel makkelijker warm te houden.
Wij gaan onze kleinste slaapkamer inrichten als zitkamer. Terug naar de middeleeuwen, maar wel met TV
en internet.
3 opmerkingen:
Ivanhoe heb ik ook nog gezien. Moet eind jaren 70 zijn geweest. En ach, Walter Scott nam tenminste de tijd om een verhaal te vertellen :-).
Ja is die oorlog toch nog ergens goed voor; een knusse winter wordt het met een vleugje nostalgie (naar de tijd dat de ijsbloemen nog op de ramen stonden).
@zelfstandig journalist - De TV-serie is gemaakt in 1958 en '59, maar hier voor het eerst uitgezonden van 1961 tot '64. Volgens Wikipedia is hij daarna een aantal keren herhaald, voor het laatst in 1990. Dat is nog redelijk kort geleden...
@martin - Ja, de goeie ouwe tijd, van enkel glas en geen verwarming in de slaapkamer. Niet dat wij de verwarming ooit aanhebben, in ons slaapvertrek. Maar dat de dekens vastvroren aan het bed, dat is toch al lang geleden...;o)
Een reactie posten