Het was me het weekje wel. Eigenlijk verheugde ik me op het uitvliegen van de pimpelmezen, op ons balkon, maar dat liep heel anders af. We kregen een briefje in de bus, dat de woning onder de onze zou worden ontruimd. Enkele weken geleden was onze buurvrouw overleden en de kinderen moesten het huis leeg opleveren. Voor het leeghalen hadden ze een gespecialiseerd bedrijf ingehuurd. Dinsdag zou er begonnen worden, met excuses voor de overlast.
Maar op het balkon van de buurvrouw hing ook een nestkastje, waar een paartje koolmezen in aan het broeden was. Dus zochten we contact met de nabestaanden en maandagmiddag kon ik, met de dochter van de buurvrouw, even naar binnen om te zien of ik het nestkastje kon verplaatsen. Het was opgehangen, tussen de regenpijp en de balkondeur, een beetje schuin, zodat je er vanuit de woonkamer mooi zicht op had. Alleen kon zo de balkondeur niet helemaal open en dat was wel nodig, in verband met die ontruiming. Bovendien zou het kastje, als het achter de geopende deur zou blijven hangen, onbereikbaar zijn voor de mezen.
Ik hing het nestkastje, waarin de jonge mezen zich angstvallig stil hielden, aan de andere kant van de regenpijp. Zo kon de deur open en konden de vogels er ook nog gemakkelijk bij. Voor de zekerheid liep ik de volgenden dag, toen de werklieden arriveerden, even naar beneden om ze op het nestkastje te wijzen. Ze zouden het laten hangen, zeiden ze. Ze kwamen wel vaker nestkastjes tegen en daar hielden ze altijd rekening mee.
Ondertussen bleven onze eigen pimpelmezen vlijtig doorvliegen. De ene na de andere rups werd het nestkastje ingebracht. Alles zag er gunstig uit. Nu maar hopen dat ze zich niet in de war zouden laten brengen door de drukte een verdieping lager.
In de loop van de dag hield ik een oog op de vogels en het naar buiten dragen en gooien van de meubels en andere huisraad. Er was een grote container voor de flat geplaatst en met stijgende verbazing zagen we hoeveel spullen er naar buiten kwamen. Ik zal niet in details treden, maar uiteindelijk waren er drie dagen nodig, voor een ploeg van 5 potige kerels, om het appartement leeg te halen.
De vogels leken er zich niets van aan te trekken. Zowel de koolmezen van beneden, als onze eigen pimpels, bleven druk heen en weer vliegen, met voedsel voor hun jongen. Het was dan ook met een tevreden gevoel dat ik donderdagmiddag de werklieden zag vertrekken. Aardige lui hoor, we hadden ze tussendoor koffie en koeken gebracht en een babbeltje gemaakt. En met de beide nestkastjes leek alles goed te zijn gegaan. Niets leek een mooie afloop van het broedseizoen in de weg te staan.
Maar vrijdagochtend was alles ineens anders. Ik zag geen pimpelmezen meer naar het kastje vliegen. Er zat er wel één, een beetje versuft, op het balkon, de veren wijd opgezet, als een soort tennisbal. Het vogeltje knabbelde wat aan de pinda's, hipte wat heen en weer en vloog daarna onzeker naar de overkant van de straat. Even later kwam een andere mees aan. Die vloog wel naar het nestkastje, maar leek geen rups, of ander voedsel bij zich te hebben.
Met de koolmezen, van beneden, scheen alles nog wel in orde. Maar onze pimpelmezen waren duidelijk van slag. De bolle mees, ik denk het mannetje, kwam nog een paar keer terug, maar zag er steeds minder gezond uit. De andere mees, het vrouwtje dus, vloog wel naar hem toe, maar had niet veel interesse meer in het nestkastje.
Aan het eind van de middag zag ik eerst hoe het mannetje, met geweld, van de balkonrand gegooid werd door een van de koolmezen. Toen hij daarna toch weer terugkwam werd hij gegrepen door een kauwtje. Mijn vrouw riep dat ik iets moest doen. Maar, ja, wat kun je doen ? Een fitte mees laat zich echt niet door een kauw vangen. Tegen de tijd dat ik bij de balkondeur was, waren kauw en mees al verdwenen.
Ik besloot het nestkastje open te maken, om te zien hoe het er daarbinnen uitzag. Het was niet best. Zes dode mezenkuikens. Gek, dat het zo snel verkeerd kan gaan. Donderdagavond leek alles nog in orde, twee volwassen mezen die enthousiast aan het voeren waren en vrijdagochtend was het plots afgelopen. En ik was de enige niet die moeite had om te begrijpen wat er gebeurd was. De vrouwtjesmees kwam nog een paar keer terug om, wat besluiteloos, over het balkon heen en weer te vliegen. Het arme beestje was wekenlang druk geweest, voor niets.
Als ik op internet zoek, naar berichten over dode mezenkuikens in nestkastjes, vind ik er heel wat. Er worden allerlei oorzaken genoemd: overlijden of ziekte bij de oudervogels, vergiftiging via voedsel of de haren die de mezen gebruiken om hun nest te bekleden, een virus of andere ziektekiem, of het gebruik van pesticiden in tuinen in de omgeving.
Bij een onderzoek, in 2019, bleken er 26 verschillende gifstoffen aanwezig in dode mezenjongen. Van onkruidbestrijders tot middelen tegen vlooien en teken bij honden en katten. Dat het, door al dat gif, slecht gaat met de insecten weten we al langer. En daar lijden de mezen dus ook onder.
Of dat bij 'mijn' mezen de oorzaak was weet ik niet. Dat één van de oudervogels ziek was is wel duidelijk. Gelukkig lijkt het met de koolmezen van de benedenbuurvrouw nog wel goed te gaan. Is de week toch niet helemaal in mineur geëindigd.
