Hij hoorde korhoenders vanuit zijn keukenraam

Vrienden van mij gaan eerdaags verhuizen. Bij het opruimen van de boekenkast kwamen ze een paar boekjes tegen die ze voor mij wel leuk vonden. Een daarvan gaat over Rinke Tolman, 'de wandelaar in weer en wind'.

Oudere natuurliefhebbers zullen Tolman misschien kennen. Hij wordt wel vergeleken met Jac P. Thijsse, die van de Verkade albums, maar is bij het grote publiek veel minder bekend. Tolman is Fries van geboorte, maar woonde vanaf 1922 tot aan zijn dood in 1983 in Soest.

Zijn laatste jaren bracht de dichter, schrijver en vooral natuurbeschermer door in een flatje op de Soester Eng, schuin tegenover mijn ouderlijk huis. Ik zag hem als kind wel eens lopen, een oude man, gekleed in een donker pak, met een hoed op en een pijp in de mond. Hij wandelde heel langzaam. Maar ja, wist ik veel, als kind, ik was druk met voetballen en cowboytje spelen. Ik had niet veel oog voor mijn omgeving.

Bij lezing van het boekje over zijn leven werd me wel het een en ander duidelijk. Ik woon nog steeds in een flat, maar die is heel mooi gelegen, tegenover een park. Mijn balkon is een feest van jonge mezen spechten. Als ik op mijn scootmobiel stap ben ik binnen een kwartier in het bos of in de polder. Met de auto is het maar even rijden en we zijn op de hei, of bij de zandverstuivingen van de Soester Duinen. De natuur rond Soest is prachtig.

Maar ik kon, toen ik over Rinke Tolman las, wel met m'n kop tegen de muur bonken. Hoe is het mogelijk ? Het lijkt nog best aardig, maar wat een woestijn hebben we er eigenlijk van gemaakt ! Tolman kon, toen hij aan de Bosstraat in Soest woonde, de korhoenders horen baltsen vanuit zijn keukenraam !!!

Het korhoen, een super de luxe kip, zwart met witte accenten en een prachtig rode kruin, is nu ontzettend zeldzaam in ons land. Natuurorganisaties bewegen hemel en aarde om de laatste populatie, op de Sallandse Heuvelrug, in stand te houden. Er worden zelfs korhoenders vanuit Scandinavië geïmporteerd.

Die nu bijna uitgestorven vogels broedden in de vorige eeuw dus gewoon in Soest.

En dat is lang niet alles. Het Soesterveen, dat de huidige bevolking alleen kent als een enigszins verpauperde flatwijk uit de jaren '70, was toen Tolman er rond wandelde een machtig mooi natuurgebied. Natuurmonumenten beheert het laatst overgebleven snippertje nog, aan de rand van het industrieterrein.

Op de Eng zag Rinke patrijzen, kwartels en leeuweriken. In de Eempolder kwamen kwartelkoning, grauwe klauwier en klapekster voor, naast een weelde aan weidevogels. Tolman schrijft over meerdere plaatsen waar hij kemphaantjes zag baltsen.

Allemaal vogelsoorten waar de moderne, Soester vogelaar honderden kilometers voor reizen wil. En moet, want ze zijn verdomd zeldzaam geworden. De ironie is dat Tolman al in de jaren '50 klaagde dat het hard achteruit ging met de natuur rond Soest. Teveel waardevolle gebieden werden ontgonnen, bebouwd, of opgeofferd aan wegenaanleg en industrie. Hij stortte zich zelfs in de gemeentepolitiek en zat een paar jaar in de raad, om te redden wat er te redden was.

Het heeft niet veel geholpen, helaas. Korhoenders vanuit het keukenraam... Ik kan wel janken !

De Strip: De strip van deze week is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 en deel 6 van dit verhaal.

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van het vorige verhaal.

Klik op de tekening voor een grotere weergave. 

Bezoek ook onze internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men

Levenslessen en sport

Columnist en sportliefhebber Bert Wagendorp schreef onlangs, in het Volkskrant Magazine, een lang stuk onder de titel 'Sportboeken voor sporthaters'. Zijn betoog kwam er op neer dat je niet van sport hoeft te houden om te kunnen genieten van de mooie verhalen die sportbeoefening op kan leveren.

Daar zit wat in, maar Wagendorp vergeet te melden hoe leerzaam sport is, voor deelnemers en toeschouwers. Men zegt wel dat sport goed is voor de lichamelijke ontwikkeling, maar als je iets wil leren over de menselijke geest is het ook heel nuttig.

Voor de sporter zelf, die leert om te gaan met winnen en verliezen, tegenslagen, pech, recht en onrecht. Dat je mooie dingen kunt bereiken door oefening en training en dat dat voldoening schept, ook als je geen wereldkampioen wordt, maar gewoon regelmatig een rondje rent of 'voor de lol' een partijtje speelt.

Je kunt ook veel leren over anderen. In de directe confrontatie leer je of iemand recht door zee is, een ander iets gunt, tegen zijn verlies kan, of te vertrouwen is. Door naar sport te kijken zie je al deze dingen ook en hoe anderen daar dan weer op reageren.

Sport lijkt nutteloos, maar als je een wedstrijd volgt zie je hoe de spelers risico's nemen, of juist vermijden. Hoe ze elkaar proberen te beïnvloeden, of zich voor de strapatsen van de tegenstander, het gejoel van het publiek, fouten van lijnrechters, af proberen te sluiten. Hoe ze doorzetten en uit geslagen positie terug kunnen komen, of zich zo ergeren aan omstandigheden, beslissingen, of eigen fouten en zo een partij onnodig verliezen.

Dat wil niet zeggen dat elke sportwedstrijd al deze spannende dingen in zich heeft. Vaak is het behoorlijk saai en kun je er prima een boek bij lezen, of een dutje bij doen. Maar als je voor al die andere aspecten oog hebt, is het toch vaak behoorlijk boeiend.

Dus kijk ik toch maar weer naar het WK voetballen. Ook al speelt het Nederlands elftal niet mee en wordt het georganiseerd in een corrupt land, waar een nare dictator aan de macht is.

En de eerste wedstrijden stelden niet teleur. Ja, er waren lange saaie periodes. Maar Portugal – Spanje was een heerlijke wedstrijd. Wereldster – en vervelend ventje – Christiano Ronaldo speelde uitstekend en scoorde drie maal. Maar de Spanjaarden, die vlak voor het begin van het toernooi hun bondscoach ontslagen zagen worden, speelden ook heel goed.

Gevolg was dat, na afloop, Ronaldo dolblij was met een gelijk spel. Ze hadden wat het resultaat betreft de wedstrijd net zo goed niet kunnen spelen. Maar dan hadden we een meeslepende match gemist.

Mooier nog was de ontknoping van Marokko tegen Iran. De Marokkanen, waarvan nogal wat spelers bij Nederlandse clubs spelen, waren favoriet, maar slaagden er niet in te scoren. De Iraniërs werden veel lager ingeschat, maar hielden manmoedig stand. Uiteindelijk was het eind van de wedstrijd sensationeel. In blessuretijd kopte een Marokkaanse verdediger de bal in eigen doel, Iran won !

Leerzaam toch ? De favoriet wint niet altijd, er is altijd een kans op succes, ook als je niet zo goed bent. Stomme pech kan alles op zijn kop zetten, goede bedoelingen pakken lang niet altijd goed uit. Allerlei wijze levenslessen zijn er te trekken uit zo'n onzinnige sportwedstrijd...

De Strip: De strip van deze week is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 en deel 5 van dit verhaal.

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van het vorige verhaal.

Klik op de tekening voor een grotere weergave. 

Bezoek ook onze internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men

Ons gevoel voor humor is veranderd

Met mijn medemuziekliefhebbers van de Top 200.000 heb ik wel eens discussies over hoe je een liedje van vroeger waarderen moet. Sommige nummers zijn tijdloos, andere hopeloos gedateerd, maar er zijn er ook die we nu om een heel andere reden mooi vinden dan vroeger. Of die we nu niet meer begrijpen.

Een van mijn muzikale vrienden kwam, bijvoorbeeld, met 'Mijn Boemerang' van het Cocktail Trio. Voor de jongeren onder ons: dat was een Nederlandstalige groep die in de jaren '60 behoorlijk succes had met lollige liedjes.

Het waren prima muzikanten, hoor en ze zongen ook best leuke nummers. Zelf heb ik warme herinneringen aan 'Juanita Banana', dat ging over de dochter van een bananenkweker, uit Zuid-Amerika, die operazangeres wilde worden. Jullie begrijpen over welk muzikaal genre ik het heb. Niet heel serieus dus.

Maar 'Mijn Boemerang' ging mijn vriend een beetje te ver. En ik moest hem gelijk geven. Het gaat over een Australische Aboriginal die geen goed figuur slaat bij het werpen met de boemerang. Had nog best leuk kunnen zijn, maar een groot deel van het lied wordt gezongen in een vreemd accent. Het lijkt nog het meest op iemand die een Surinamer nadoet die Zuid-Afrikaans probeert te spreken.

Op het hoesje van de single staat het trio bovendien afgebeeld met Indianenhoofdtooien, al zal dat wel komen door de andere kant van het plaatje dat 'Kom In Mijn Wigwam' heet. Andere culturen belachelijk maken... tsja... daar zijn we inmiddels overheen gegroeid. Jaren '60 humor waar we niet meer om kunnen lachen.

Ons gevoel voor humor is veranderd. Dat zie je ook bij komische films. Ooit vond het grote publiek het ontzettend leuk als een acteur op zijn gat viel of een zwaar voorwerp op zijn kop kreeg. Succesvolle carrières zijn daarop gebouwd. Maar lachen om iemand die pijn lijdt, nu zie je het toch nog maar zelden.

In liedjes is het niet anders. 'MissOtis Regrets', een klassieker geschreven door Cole Porter in 1934, gaat over een lynchpartij. Miss Otis kan, tot haar verdriet, niet komen lunchen, omdat ze haar minnaar doodgeschoten heeft en daarom opgeknoopt is aan de oude wilg tegenover de gevangenis.

We zien dat nu als een dramatisch lied, met een vreselijke boodschap, die alleen draaglijk is doordat hij door de bediende van Miss Otis gebracht wordt.

Op die manier krijgt het lied een dosis ironie waardoor we er misschien naar luisteren met een wrange glimlach om de lippen. Ondertussen hebben we vooral medelijden met Miss Otis en veroordelen we het barbaarse volksgericht.

Maar die serieuze bedoeling had het nummer oorspronkelijk niet. Porter schreef het op een feestje als parodie op een cowboyliedje, dat hij op de radio hoorde. Samen met een vriend werkte hij het verder uit en op latere feestjes werd het een groot komisch succes.

Ander voorbeeld is het liedje 'You Took Advantage Of Me', in 1928 geschreven door Rogers en Hart. Het komt uit een musical en de zangeres beklaagt er zich in het lied over dat de man, waar ze verliefd op is, misbruik van haar gevoelens heeft gemaakt.

Ze doet dat met zoveel komische beeldspraak dat voor mij wel duidelijk is dat we dit niet serieus moeten nemen. Toen moet men het gezien hebben als een lollig liedje, die zangeres vond het waarschijnlijk helemaal niet zo erg dat ze 'misbruikt' werd. Maar sommige van mijn muzikale vrienden – en later ook een aantal zangeressen – zagen het als een aanklacht, een soort van 'me too' verhaal.

Met geweld, misbruik, lynchpartijen en vreemde culturen maken we tegenwoordig geen grappen meer. Ons gevoel voor humor is veranderd.  

De Strip: De strip van deze week is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van dit verhaal.

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van het vorige verhaal.

Klik op de tekening voor een grotere weergave. 

Bezoek ook onze internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men

Geen jonge koolmezen, wel jonge spechten

Ik heb nog niet in het nestkastje gekeken, het deurtje zit klem en om het open te krijgen zou ik het kastje van de muur moeten schroeven, maar het lijkt er veel op dat het koolmezenbroedsel mislukt is. Daar staat tegenover dat er sinds een paar dagen weer jonge spechten rond de flat vliegen.

Kijkers van Beleefde Lente weten dat er veel mis kan gaan met een broedpoging. Het is niet eenvoudig, een paar eieren leggen, even broeden, voeren en klaar. Je nest of kastje kan door een ander ingepikt worden, eieren kunnen geroofd worden, of uit de nestkom rollen. Kuikens kunnen door gebrek aan voedsel of door ziekte sterven, of door rovers, of zelfs hun eigen broertjes en zusjes, opgegeten worden.

Kortom er gaat veel mis. Wat het precies geweest is bij mijn koolmezen blijft raden. Er vliegt in ieder geval al een paar dagen geen mees meer in of uit het nestkastje. Als er al kuikens uitgekomen waren vermoed ik dat het extreem warme weer ze teveel is geworden. Het was een tamelijk late broedpoging en in deze tijd van het jaar schijnt de zon, aan het eind van de middag, een poosje op het kastje. Het kan zijn dat de temperatuur te hoog is opgelopen.

Jammer, maar niets aan te doen. Aan de andere kant van het huis profiteren de bijtjes, in het bijenhotel, wel ten volle van de warmte. De tronkenbijtjes, kleine zwarte insectjes met een knalgele 'buikschuier', dat is een behaard onderlijf waar ze stuifmeel mee verzamelen, zijn met een flink aantal uitgekomen.

Hoeveel het er precies zijn is moeilijk te zeggen. Er zijn er minstens 15 uit de bamboestengels en de gaatjes in het houtblok gekropen. Maar elk gangetje kan meerdere bijen bevatten. En als er meer dan een stuk of 5 door elkaar vliegen raak je snel de tel kwijt.

Ze zijn blij met mijn balkonmadeliefjes en dat is maar goed ook want het koeienogenplantje, dat ik speciaal voor ze gekocht heb, staat te kwijnen en de margriet, die wel prima groeit, is al een week bezig met het openen van z'n eerste bloem.

Ondertussen hebben de grote bonte spechten weer jongen. Ik zag de volwassen vogels niet vaak op het balkon, in de afgelopen weken, maar ze hebben niet stil gezeten. Nu vliegen zowel het mannetje als het vrouwtje rond met een jonge specht achter zich aan.

Mijn broer zag eens een mannetjesspecht in het bos met 2 net uitgevlogen jongen. 'Hij was ze aan het leren om specht te zijn,' constateerde hij. En daar lijkt het sterk op. Ze kunnen al best vliegen die spechtjes, maar vallen van de balkonrand, of verdwalen in de tuin van de benedenbuurvrouw.

Daar zat er vrijdag eentje een hele tijd te roepen, onder een struik. Die had nog niet begrepen dat spechten in bomen thuishoren. Uiteindelijk werd hij de goede kant weer op gejaagd door een ekster. Er gaan regelmatig dingen fout in de natuur, maar er gaat ook best wel eens iets goed.  

De Strip: De strip van deze week is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Klik hier voor deel 1 - deel 2 en deel 3 van dit verhaal.

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van het vorige verhaal.

Klik op de tekening voor een grotere weergave. 

Bezoek ook onze internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men