Jan van Albert, de langste man ter wereld

Dankzij collega-blogger en facebookvriend Johan kon ik een aantal gratis e-boeken downloaden bij bookchoice.com. Dat is een boekenclub voor e-boeken en luisterboeken. Als je een abonnement neemt kun je er maandelijks 8 boeken gratis downloaden.

Vroeger had je net zulke clubs voor papieren boeken. Ik herinner me de Nederlandse Boeken Club (NBC), de ECI – wat volgens Wikipedia staat voor Europaclub Internationaal – en de English Bookclub. Daar kon je boeken met korting kopen en als je dat niet deed kreeg je automatisch het boek van de maand toegezonden. Na een fusie en een faillissement gaan NBC en ECI momenteel samen als 'Bookspot'.

Gratis boeken zijn leuk, uiteraard, als het tenminste boeken zijn die je graag wil lezen. Daar zit hem helaas de zwakte van het concept. Vroeger was het boek van de maand zelden een boek dat je graag wou hebben. Dus bestelde je vaak een ander boek, dat je eigenlijk ook niet heel graag wou, maar dat toch iets beter aansloot bij je smaak.

Bij het aanbod van Bookchoice is het ook zo. Er zitten wel boeken bij die ik wellicht leuk vind, maar nu ook weer niet zo leuk dat ik ze, normaal gesproken, zou kopen. Het is wel een gevarieerd aanbod, hoor. Romans, thrillers, historische boeken, maar sommige zijn me te romantisch, anderen gaan over oorlog en ellende.

Enfin... Een van de boeken die me wel leuk leek was 'De Reus Van Amsterdam', een historische roman, geschreven door Tanya Commandeur. Het is gebaseerd op het leven van Albert Johan Kramer, beter bekend als Jan van Albert, of 'Lofty', die leefde van 1897 tot 1976. Kramer was de zoon van een mandenmaker en groeide uit tot een buitengewone verschijning.

Het verhaal gaat dat hij bij zijn geboorte 8 kilo woog en als 7-jarige al meer dan 2 meter lang was. Daarna werd hij nog 40 centimeter langer, wat wel een vreemde groeicurve is. Meer dan 2 meter, in de eerste 7 jaar en in de jaren daarna nog maar 40 cm.

Hoe dan ook, Jan van Albert, de artiestennaam werd hem in Duitsland gegeven omdat hij Nederlandser klonk dan Kramer, had een succesvolle loopbaan als bezienswaardigheid. Vlak na de Eerste Wereldoorlog trok hij naar Duitsland, waar hij gekoppeld werd aan Josef 'Seppetoni' Fässler, een mannetje van slechts 69 cm hoog. Samen hadden ze een komische act.

Het duo trad op in Amerika, Zwitserland, Groot-Brittannië en andere landen. Jan van Albert kreeg een relatie met Mina, de zuster van Seppetoni, zij had een normaal postuur. Volgens de roman van Tanya Commandeur was het juist dat normale wat haar voor Albert zo aantrekkelijk maakte.

Zij schildert de reus af als een onzeker en onhandig jongetje, dat door zijn ouders maar wat graag meegegeven wordt aan een Duitse manager. In de jaren die volgen laat Albert alles maar over zich heenkomen. Hij laat Seppetoni en Mina achter, zodra er een Amerikaanse manager bij hem aanklopt. Hij trouwt met een meisje dat zegt een kind van hem te hebben gekregen.

Ondertussen blijft hij verlangen naar Mina en probeert weer terug naar Nederland te gaan, om onder zijn ongelukkige huwelijk uit te komen. Commandeur schrijft het hele verhaal in de ik-vorm, alsof de reus het zelf vertelt. Dat kun je zien als een manier om de lezer meer bij het verhaal te betrekken, maar voor mij werkt het niet echt.

Albert wordt afgeschilderd als een tobberige slapjanus, op het toneel heeft zijn piepkleine partner de leiding. Alles overkomt hem, hij geniet niet van de aandacht, zelfs niet van het bezoek aan het Witte Huis en een ontmoeting met de president van de Verenigde Staten. Het boek lijkt als belangrijkste boodschap te hebben dat een reus, of in het algemeen iemand met een bijzonder uiterlijk, ook maar een mens is die eigenlijk verlangt naar een eenvoudig bestaan en een gezin. Dat zal best waar zijn, maar het is wel een open deur en dat is niet de enige die er in het boek ingetrapt wordt.

De schrijfster heeft gesproken met familie en mensen die Albert nog in levende lijve hebben meegemaakt. Je krijgt ook best een aardige indruk van het leven van een variété-artiest, in de periode tussen de beide Wereldoorlogen. Het is jammer dat ze van de hoofdpersoon niet een sympathiekere man heeft weten te maken.

De echte Albert Kramer trad decennia lang op met zijn partner Seppi. In de jaren '50 had hij er genoeg van en opende met Mina eerst een sigarenwinkel en daarna een café. Hij richtte ook de Klub van Lange Mensen op. Wikipedia beschrijft zijn levenseinde: 'Kramer overleed in 1976 in verpleeghuis De Drie Hoven in Amsterdam Slotervaart. Daar verbleef hij vanaf juni 1975, nadat zijn beide benen waren geamputeerd ten gevolge van vaatproblemen en circulatiestoornissen.'

Albert was vermoedelijk de langste Nederlander die ooit geleefd heeft. Hij was een internationale beroemdheid, maar we zijn hem helemaal vergeten. Wat dat betreft is het goed dat er nu een boek over hem is.

Er zijn op internet heel wat foto's en ook filmbeelden te vinden van Albert. Bijvoorbeeld een filmpje met zijn partner Seppetoni in Nederland. 

Nog wat bewegende beelden van de BBC. 

Een wat langere levensbeschrijving, met wat foto's, staat op de website Ons Amsterdam.

 

 

De Strip is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman en wordt volgende week vervolgd. Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 - deel 6 - deel 7 en deel 8 van dit verhaal.

 

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van het vorige verhaal.

 

Klik op de tekening voor een grotere weergave. 

 

Moderne en oude techniek

Bij een kleine, interne verhuizing kwam er, deze week, wat oude techniek tevoorschijn. Achter een kast, die we naar een andere kamer verplaatst hebben, hingen twee kastjes die ooit hoorden bij onze telefoon-verbindingen. Het ene was een wit, plastic, ding waar verder niets op te zien was, behalve een sticker van een telecombedrijf.

Het andere was zwart, een stuk groter en interessanter. Het had een reeks lampjes, een aantal connectiepunten, waar telefoonkabels ingeplugd konden worden en een vak waar een karton in zat waarop de aangesloten telefoonnummers stonden. Er stond ook een naam op: Quattrovox 3.

Beide kastjes waren al lang niet meer aangesloten, ze dateerden nog uit het zogenaamde 'analoge' tijdperk. We hadden er ooit twee telefoonlijnen en een fax-apparaat aan gekoppeld. Inmiddels telefoneren we digitaal, via de glasvezel, of mobiel. De fax is allang vervangen door e-mail. Ik dacht dan ook dat ik de hele handel, met alle overbodige kabels, snoeren en netvoedingen, zo bij het oud vuil kon gooien.

Maar een kleine speurtocht, op internet, leerde dat de Quattrovox 3, die met een groot woord een 'telefooncentrale' genoemd wordt, misschien wel geld waard is. Het schijnt dat er mensen zijn die nog telefoneren, met ouderwetse toestellen, via de oude ISDN-lijn. Op Marktplaats worden Quattrovoxen aangeboden, voor een paar tientjes per stuk. Niet dat ik verwacht er iets voor te krijgen, ik heb een a-commercieel talent. Maar misschien dat de kinderen er in slagen om het spul nog te verkopen.

Ondertussen kreeg ik, ook deze week, bericht dat onze digitale TV-ontvangers verouderd waren. We konden ze gratis omruilen voor nieuwe, die behalve nieuwer en beter, ook energiezuiniger zouden zijn. Ik vulde, met wat hindernissen, de nodige internetformulieren in en al de volgende dag werd er een doos bezorgd, met onze nieuwe ontvangers.

Volgens de bevestigingsmail, die ik had gekregen, zou er in die doos een handleiding moeten zitten, voor het aansluiten van de nieuwe kastjes. Maar die ontbrak. Niet dat het een grote kunst is, om de kabels uit de oude kastjes te halen en in de nieuwe te doen. Als je als kleuter ooit zo'n puzzel hebt gehad, met houten vierkanten, cilinders en driehoeken, die je in de juiste gaten moet stoppen, dan lukt het met deze stekkertjes ook wel. Zoek gewoon de bijpassende opening, dan komt het goed.

Maar wel een beetje slordig om te schrijven dat er een handleiding bijgeleverd wordt en die er dan niet bij doen. Ze adviseren zelfs om de aangesloten kabels op je oude ontvanger te fotograferen, zodat je kan zien hoe het daar zat. Geen heel handige tip, want de indeling, achterop de nieuwe ontvangers, is anders.

Wat ook een andere indeling heeft is de nieuwe afstandsbediening, die je bij elk nieuw kastje krijgt. Daarmee kun je van zender wisselen, de uitzending pauzeren enzovoort. Als ineens alle knopjes op een andere plaats zitten, dan is dat niet handig. Zeker als je, in een schemerduistere kamer, TV zit te kijken en bij elke handeling moet zoeken naar het juiste knopje.

Gelukkig bleek al snel dat de oude afstandsbediening het ook nog gewoon doet, bij het nieuwe kastje. Wat wel een verbetering is, is dat je deze nieuwe ontvangers op een eco-spaarstand kunt zetten. De kastjes worden best warm, als ze aanstaan en koelen niet volledig af, als je ze op stand-by zet. Dat betekent dat ze al die tijd stroom blijven gebruiken.

In de eco-spaarstand koelen ze wel af. En extra leuk: als je ze weer aanzet – het opstarten duurt wel wat langer – kun je zien hoeveel stroom je bespaard hebt. Dat wordt weergegeven in Watt-uren (Wh). Na een paar uur blijk je al tientallen Wh's bespaard te hebben. Met andere woorden: de energie waarop je, een uur lang, een 20 of 30 Watt lamp kunt laten branden. Toch mooi meegenomen...

 

De Strip is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman en wordt volgende week vervolgd. Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 - deel 6 en deel 7 van dit verhaal.

 

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van het vorige verhaal.

 

Klik op de tekening voor een grotere weergave. 

 

Zonnebloemen

Er bloeit een kleine zonnebloem op het balkon. Niet zo'n joekel van 3 meter, maar echt een kleintje, misschien net 30 centimeter hoog. Waarschijnlijk komt hij uit een zonnebloempit, die in het vogelvoer zat.

Bij zonnebloemen denk je natuurlijk meteen aan Vincent van Gogh. Hij schilderde, in 1889, een aantal verwelkende exemplaren, in een vaas. Hij deed dat zelfs vijf keer, volgens de website van het Van Gogh Museum. 

Nee, hij schilderde ze zeven maal, maar één versie bevindt zich in een privécollectie en één is verloren gegaan bij een bombardement. De vijf bekendste hangen in musea in Amsterdam, München, Londen, Philadelphia en Tokio.

Volgens Wikipedia maakte hij ook nog een serie van vier, toen hij in Parijs verbleef, in 1887, alleen daarop stonden de zonnebloemen niet in een vaas. Eén de zonnebloemschilderijen, met vaas, werd een eeuw later verkocht voor bijna 40 miljoen dollar.

Tijdens zijn leven verkocht Van Gogh er niet één. Hij maakte de schilderijen om te experimenteren met kleur en omdat bloemstillevens populair waren. Aanvankelijk schilderde hij verschillende soorten bloemen, maar uiteindelijk koos hij de zonnebloem, als zijn bloem.

Het is misschien een uiting van zijn obsessieve karakter dat hij zich zo vastbeet in die ene bloemsoort. Ik heb inmiddels zo'n 150 brieven van hem gelezen – tot het jaar 1881 – en daaruit blijkt dat hij zich enorm kon storten op een onderwerp, of een persoon. Eerst was er het geloof, daarna een paar mislukte liefdesaffaires en uiteindelijk de schilderkunst.

Als een boek hem beviel, of een gedicht, schreef hij hele stukken ervan over, om bij de brieven aan zijn broer te voegen. Hetzelfde ging het met bijbelcitaten. Zijn schoonzuster, Jo Bonger, publiceerde de brieven die hij aan zijn broer Theo, haar overleden man, geschreven had. Ze schrapte wel het een en ander. Daar kom je achter als je haar versie vergelijkt met de volledige brieven, zoals ze op het internet staan.

Het was een gewoonte van Jo om namen te vervangen door initialen en soms persoonlijke passages weg te laten. Ingrepen die je je misschien voor kunt stellen, als het gaat over mensen die nog leven en die je van nabij kent. Dat je geen lange citaten door hoeft te ploegen, is ook wel prettig, maar de persoonlijke noten zijn wel interessant om te lezen.

Aan de andere kant... Soms wordt het wel erg persoonlijk. De brieven aan zijn broer waren, uiteraard, niet bedoeld om door iedereen gelezen te worden. Zelfs na 150 jaar voelt het een beetje ongemakkelijk, als hij lange betogen houdt over een meisje dat hem afgewezen heeft.

Hij slaat door in zijn verliefdheid, wat dan zou kunnen verklaren waarom hij zich daarna, met zoveel energie, op het schilderen stortte. Desalniettemin toch een beetje gênant. Misschien ligt het aan mij, maar ik kan me voorstellen dat hij zich, achteraf, wel wat geschaamd zal hebben voor zijn ontboezemingen.

Je vraagt je dan weer wel af wat er gebeurd zou zijn als een van die meisjes wel met hem in zee gegaan was. Zou hij een braaf gezinshoofd geworden zijn ? Misschien had hij een degelijke baan gezocht ? Er werden hem allerlei suggesties gedaan, door vrienden en familie. Hij kon misschien drukker worden, of kapper. Hij maakte zich er vrolijk over en schrijft dat je toch niet, zomaar, met een knip van je vingers, kunt veranderen in een haarsnijder.

Dan toch maar liever doorgaan met zijn tekenkunst oefenen. Schilderen deed hij aanvankelijk niet, hij hoopte misschien aan de slag te kunnen als illustrator, bij een krant of tijdschrift. Een bescheiden wens, die ook al niet uitkwam. Dat er ooit schilderijen van hem, voor miljoenen, verkocht zouden worden, zal hij zich niet hebben kunnen voorstellen.

 

De Strip is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman en wordt volgende week vervolgd. Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 en deel 6 van dit verhaal.

 

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van het vorige verhaal.

 

Klik op de tekening voor een grotere weergave. 

 

Vakantiecrisis

'Kwart Europese skigebieden in problemen door klimaatcrisis,' kopte de krant vorige week. Dus als je zomervakantie in het water is gevallen, door een overstroming, of zware onweersbui, of als je verjaagd ben van je vakantieadres, door een bosbrand, aardbeving, of hittegolf... Dan moet je je nu alvast zorgen gaan maken over je wintervakantie.

De vakantie vierende mens heeft het niet gemakkelijk. Ik ben blij dat ik ook dit jaar niet op vakantie hoefde, want de nieuwsberichten stonden er bol van. Vakantie-ellende. Het lijkt er soms op alsof de mensheid alleen maar op Aarde is om op vakantie te gaan. Maar ondertussen gaat het helemaal niet goed met onze planeet, want dat is uiteraard de achtergrond van al deze berichten.

Er zijn mensen die nog steeds denken dat het allemaal wel meevalt. Nou, die zijn dan waarschijnlijk een poos niet op vakantie geweest. Er zijn er ook die denken dat de mens wel nieuwe technische oplossingen zal bedenken, om de planeet te redden en daarmee onze vakanties in de toekomst veilig te stellen.

Er zijn er zelfs die denken dat we, als mensheid, in de toekomst, onze versleten en leeggeplunderde planeet zullen verlaten en, ergens in het heelal, een nieuwe planeet zullen vinden om op te wonen. Voor een reisje naar Mars hebben zich al een heleboel mensen opgegeven. Dat dat een enkele reis wordt zullen ze waarschijnlijk wel weten, maar ik ben toch bang dat velen het zullen zien als een spannende trip, een avontuurlijke vakantie.

Met de huidige techniek kunnen we wel naar één van onze buurplaneten vliegen, maar we kunnen dan niet meer terug. Er is op Mars of Venus immers geen tankstation, waar je even raketbrandstof in kunt slaan, voor de terugreis. Voor een retourvlucht brandstof meenemen, is niet mogelijk, zoveel vracht kunnen de huidige raketten niet dragen.

Maar eigenlijk zou je, in de toekomst, als de Aarde onbewoonbaar dreigt te worden, naar een planeet in een andere zonnestelsel willen vliegen. Liefst een planeet met een klimaat dat voor de mens leefbaar is.

Als we niet te moeilijk doen, zouden we het dichtstbijzijnde zonnestelsel, Proxima Centauri, kunnen nemen als bestemming. Met de snelste ruimtesonde, die de mens tot nu toe heeft ontwikkeld, zou de reis 18.000 jaar duren, volgens Wikipedia. Maar dat is dan een projectiel met minimale lading.

Als we een heleboel mensen mee moeten nemen en een heleboel lading, om iedereen in leven te houden, dan wordt de reis een stuk langer. De snelste Apollo-capsule, die bemand was met mensen, zou er 110.000 jaar over doen. En die was alleen in staat om naar de Maan en terug te vliegen. De techniek zou dus wel heel spectaculair moeten verbeteren, om de hele mensheid naar een verre planeet te laten emigreren.

Maar uiteindelijk is het ook geen prettige gedachte. De mens als een vraatzuchtige parasiet, die zijn planeet kaal vreet en dan overstapt naar een andere planeet, om ook die leeg te plunderen. Dat is toch niet hoe we onszelf willen zien ? Het is een stuk aardiger en waarschijnlijk ook makkelijker haalbaar, om onze eigen planeet leefbaar te houden. Maar misschien zullen we dan wat minder energie moeten steken in vakantie vieren. 

 

 

De Strip is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman en wordt volgende week vervolgd. Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 en deel 5 van dit verhaal.

 

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van het vorige verhaal.

 

Klik op de tekening voor een grotere weergave.