Royalties voor dode muzikanten

De halve zaterdageditie van de Volkskrant bestaat uit een 'terugblik op het afgelopen decennium'. In een redactioneel stukje schrijven ze dat het dan gaat om de periode van 2010 tot 2019. Zien ze zelf niet hoe raar dat staat ? Je telt toch niet tot 10, van 0 tot 9 ? Het decennium duurt nog een jaar, natuurlijk.

Jullie begrijpen dat ik dus niet meedoe aan het terugkijken. Of het moest op een droom zijn die ik vorige week had. Daarin ging ik stemmen voor een of andere verkiezing. Het stembureau was in een supermarkt en toen ik me daar meldde, bij de dames en heren achter de tafel, kreeg ik een heel pak papier overhandigd.

Voor ik naar het stemhokje ging keek ik eerst eens wat ik allemaal gekregen had. Er bleek een pamflet bij te zitten met een lang artikel over de Amerikaanse singer-songwriter Warren Zevon. Wie hem niet kent moet hem eens opzoeken op YouTube, hij heeft mooie liedjes geschreven.

In mijn droom las ik dat advocaten erin geslaagd waren om een groot bedrag aan achterstallige royalties voor Warren te innen. 'Leuk', dacht ik, maar hij heeft er niets meer aan, want hij is al jaren dood.' Daarover werd in het artikel niet gerept.

Eenmaal wakker bedacht ik dat mijn droom eigenlijk helemaal niet zo gek was. De muziek van dode artiesten verkoopt vaak erg goed en dus blijft het geld nog jaren binnenstromen. Op de site van Forbes vond ik een artikel over de best verdienende dode beroemdheden van 2018. Michael Jackson 'verdiende' in dat jaar 400 miljoen dollar, Elvis Presley toch altijd nog 40 miljoen en John Lennon 17 miljoen.

Bij leven zijn veel artiesten niet zo handig als het om geldzaken gaat. In een ander artikel las ik dat Michael Jackson toen hij stierf 400 miljoen dollar in het rood stond. Dus de eerste tien jaar waren zijn nabestaanden bezig met schulden aflossen.

Er zijn er ook die bij leven nooit veel inkomsten van hun werk zagen, omdat het pas nu hun dood in de belangstelling kwam. Ik herinner me ooit iets gelezen te hebben over juristen die royalties probeerden te innen voor de nabestaanden van lang overleden bluesmuzikanten. In de jaren '60 en '70 is veel bluesmuziek, van decennia eerder, op verzamelplaten uitgebracht, omdat die toen in de belangstelling van jonge blanke liefhebbers kwam.

De rechthebbende muzikanten waren vaak al overleden, maar de rechten op hun werk gingen over op hun kinderen en kleinkinderen. In de VS geldt daarvoor een termijn van 75 jaar, dus bij muziek uit de jaren '50 loont het nu nog steeds de moeite.

Na enig zoeken vond ik een verhaal over blueslegende Robert Johnson, die in 1938 stierf en voordien nauwelijks inkomsten genoten had uit zijn plaatopnamen. In 1990 kwam een verzamelalbum uit, met al zijn muziek en dat werd een wereldhit, waarna een rechtszaak uitgevochten werd over de royalties.

Uiteindelijk werd die zaak gewonnen door Claude L. Johnson die de rechters ervan wist te overtuigen dat hij de buitenechtelijke zoon van Robert was. Zo'n erfenis, daar kunnen de meesten van ons alleen maar van dromen.

De Strip: De strip - die los staat van het geschreven bericht - is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. 

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 - deel 6 en deel 7 van dit verhaal.

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van het vorige  verhaal. 

Klik op de tekening voor een grotere weergave. 

Bezoek ook onze internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men

Zen en de kunst van het gitaaronderhoud

Eigenlijk heb je er geen omkijk naar. Ik heb al meer dan 30 jaar gitaren in huis en je haalt er af en toe eens een stofdoek over, een likje meubelolie, misschien eens een vochtige doek, als er een hardnekkige vlek op zit, maar daar heb je het wel mee gehad.

Als er geen ongelukken gebeuren, natuurlijk. Mijn akoestische gitaar hangt in de slaapkamer en laatst liep ik daar onhandig te doen met een plank. Bonk ! Een buts in het bovenblad. De Engelsen noemen zoiets een 'ding'. Heel toepasselijk.

En ik had net, voor het eerst van mijn leven, gitaaronderhoudsmiddelen besteld. Dat moet je ook niet doen, dan vraag je erom.

Die bestelling had nog wat voeten in de aarde, want de dag dat de postbode het pakje kwam brengen had iemand de voordeurbel onklaar gemaakt. Moest ik dus met de scootmobiel het dorp in, naar het afhaalpunt. Moest ik me ook nog legitimeren – ik had gelukkig mijn paspoort bij me – en een krabbel zetten op een beeldschermpje. Alsof ik een zending diamanten af kwam halen.

Eigenlijk had ik dat flesje gitaarpolish, de wax en het fret-polijst-systeem, besteld voor de elektrische gitaar die ik in leen heb. Die is ook al meer dan 35 jaar oud en dat kun je hier en daar zien. De frets, die metalen dwarsstreepjes op de gitaarhals, oorspronkelijk van glimmend nikkelzilver, zijn grijs uitgeslagen. De body heeft een paar onduidelijke vlekken en naarmate ik er langer op speel begint ook de drang toe te nemen om hem eens flink op te poetsen.

Het fret-polijst-systeem bleek te bestaan uit een paar velletjes polijstpapier en een kartonnen malletje. Na een kwartiertje poetsen op de onderste vier frets, vertoonde het papier wel zwarte strepen maar de frets nog weinig glans. Dit dreigde wel erg zen te worden. Tijd voor plan B.

Op Youtube had ik een alternatieve manier gezien om je frets weer glanzend te krijgen. Met een plukje staalwol. Voor de veiligheid plakte ik de toets, dat zijn de stukjes hals tussen de frets, af met plakband. Zo ging het een stuk sneller. Een paar halen met de staalwol, even napoetsen met het polijstpapier en ze waren weer als nieuw. Later zag ik mijn handelwijze precies zo beschreven op een website die zich specialiseert in gitaaronderhoud. 

Nu nog het lakwerk schoonmaken met de polish, inwrijven met de wax, uitpoetsen... Jongens, je weet niet wat je ziet ! Nou, eigenlijk denk ik niet dat het iemand op zal vallen, maar de gitaar kan er best weer mee door, voor zo'n oud beestje.

Nu de akoestische gitaar nog. Zou ik die buts-ding er voorzichtig uit kunnen schuren ? Of alleen maar behandelen met polish en wax ? Ik denk er nog even over na...

Ps: Het beroemde boek, 'Zen en de kunst van het motoronderhoud', van Robert Pirsig, heb ik nooit gelezen. Dus ik weet niet of daarin veel en lang gepoetst wordt op roestige onderdelen. Het leek me gewoon een leuke titel voor dit stukje. Er zijn er meer die zo denken want er zijn allerlei andere boeken verschenen die verwijzen naar deze bestseller. Ik zag al 'Zen en de kunst van eenvoudig leven', '...en de kunst van studeren', '...en de kunst van kijken' enzovoort, enzovoort.  

De Strip: De strip - die los staat van het geschreven bericht - is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. 

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 en deel 6 van dit verhaal.

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van het vorige  verhaal. 

Klik op de tekening voor een grotere weergave. 

Bezoek ook onze internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men

Tientallen, decennia, eeuwen en Brexit

Laat ik eerst even iets duidelijk proberen te maken. Een tiental begint bij 1 en eindigt met 10. Het volgende tiental begint dan bij 11 enzovoort. Dat lijkt me niet moeilijk. Toch zat ik afgelopen week een uur lang naar een uitzending, van De Wereld Draait Door, te kijken waarin teruggekeken werd op het afgelopen decennium.

Ze bedoelden daarmee het decennium waarin we nu leven. Maar dat duurt nog een jaar. Het loopt immers van 2011 tot en met 2020. Zoals elk tiental begint het bij 1 en eindigt met 10. We zitten nu aan het eind van het negende jaar van dit decennium. Terugkijken heeft dus pas zin aan het eind van volgend jaar.

Ik geef toe dat het voor veel mensen anders voelt, maar er is geen speld tussen te krijgen. De jaarwisseling van 1999 naar 2000 werd wereldwijd gevierd als het begin van een nieuwe eeuw, van een nieuw millennium zelfs, maar dat was een jaar te vroeg. De nieuwe eeuw begon pas op 1 januari 2001.

Waarschijnlijk is het allemaal de schuld van het spreekwoordelijke jaar nul. Je weet wel, van: 'Hij heeft een computer uit het jaar nul.' We weten allemaal dat er aan het begin van de jaartelling nog geen computers waren, maar gek genoeg geloven veel mensen dat er wel een jaar nul was. Dat was er niet.

Een paar eeuwen na de dood van Christus, er van uitgaande dat die werkelijk geleefd heeft, heeft men besloten om de christelijke jaartelling te beginnen bij zijn geboorte. In het jaar 1. De tijd daarvoor ging naadloos over, van 1 voor Christus naar 1 na Christus. Geen jaar nul, dus. Een nieuw decennium, of een eeuw, of millennium, beginnen we niet met een jaar nul. Een nieuw jaar beginnen we toch ook niet met de nulste januari ?

Goed. Ik begrijp dat ik er niets mee opschiet en niemand er zich iets van aan trekken zal, maar het is toch leuk om even vast te stellen dat we het er allemaal over eens zijn dat ik, in dit geval, gelijk heb.

Nu de Brexit. Een paar maanden geleden schreef ik daar een stukje over waarin ik, onder meer, vooruit keek naar de verkiezingen van afgelopen week. Ik voorzag dat die weinig op zouden gaan lossen. De Labour-partij zou vast geen meerderheid halen en de Brexit-partij zou wel eens lelijk dwars kunnen gaan liggen voor de conservatieven.

'Als er, nog voor de Brexit, een stembusgang komt is het niet waarschijnlijk dat de conservatieven de grootste partij blijven,' schreef ik.

Dat was niet zo scherp gezien. Sterker nog, ik zat er helemaal naast. Alleen Labour had ik goed ingeschat. De Brexit-partij speelde geen rol van betekenis en de conservatieven van Boris Johnson behaalden een klinkende overwinning. Gelukkig waren jullie al lang vergeten wat ik voorspeld had, toch ?

Zal ik, nu ik toch bezig ben, nog iets voorspellen over het Groot-Brittannië van na de Brexit ? In de eerste plaats denk ik dat het jaren zal duren voor alle verdragen rond zijn en er weer zonder problemen met het Verenigd Koninkrijk samengewerkt kan worden. De Britten zelf gaan daar nog het meeste last van krijgen.

Ten tweede denk ik dat Groot-Brittannië best eens uit elkaar zou kunnen vallen. De Schotten hebben bij de verkiezingen massaal voor een partij gekozen die fel tegen de Brexit is en voor onafhankelijkheid. Ze willen een nieuw referendum, Schotland uit het Verenigd Koninkrijk en in de EU. Dit is nog lang niet afgelopen. We komen er vast nog op terug. 

De Strip: De strip - die los staat van het geschreven bericht - is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. 

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 en deel 5 van dit verhaal.

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van het vorige  verhaal. 

Klik op de tekening voor een grotere weergave. 

Bezoek ook onze internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men

Een muzikaal medium en een banaan van 120.000 dollar

Op de website van de Britse krant The Guardian las ik afgelopen week een paar leuke artikelen. Eerst over een Engelse huisvrouw, Rosemary Brown, die beweerde dat lang overleden componisten, via haar, nieuwe muziek doorgaven. Daarna over een kunstwerk bestaande uit een banaan, dat voor veel geld verkocht werd en vervolgens, door een hongerige kunstenaar, werd opgegeten.

De banaan was door Maurizio Catalan, die bekend staat om zijn humoristische kunstprojecten, met plakband aan de wand van een galerie in Miami geplakt. Hij noemde het werk 'Comedian' en het werd verkocht voor 120.000 dollar.

Collega kunstenaar David Datuna veroorzaakte verwarring en oproer door de banaan op te eten, naar eigen zeggen, omdat hij honger had. De politie werd erbij gehaald, maar de zaak werd opgelost doordat de galeriehouder een nieuwe banaan tegen de muur plakte en verklaarde dat het om het idee ging. Ideeën kun je niet opeten. De vraag is of je ze dan wel kunt kopen.

Het andere verhaal dateert uit de jaren '60. Rosemary Brown, een Engelse weduwe van middelbare leeftijd, kreeg grote bekendheid omdat ze zei nieuwe werken te hebben geschreven die beroemde componisten, langs paranormale weg, aan haar doorgegeven hadden.

Ze vertelde als kind te zijn bezocht door de geest van Franz Liszt en dat die later, na de dood van haar man, opnieuw tot haar was gekomen. Na Liszt meldde zich een hele reeks van overleden grootheden bij haar.

Rosemary zou nauwelijks muzikale scholing hebben gehad, maar produceerde zo muziek in de stijl van Sergei Rachmaninov, Franz Schubert, Edvard Grieg, Johann Sebastian Bach, Johannes Brahms, Claude Debussy, Frédéric Chopin, Robert Schumann en Ludwig van Beethoven. Ze maakte ook schilderijen terwijl ze, zoals ze beweerde, bestuurd werd door de geesten van Van Gogh, William Blake en Turner.

Volgens de Guardian waren dat maar middelmatige doekjes die niet veel indruk maakten. Haar muziek was van een ander kaliber. Er waren deskundigen die haar verhaal geloofden en ze werd het onderwerp van serieuze krantenartikelen en tv-documentaires. Ze reisde naar Amerika waar ze optrad in een TV-show met jazzpianist Oscar Peterson en dineerde met componist / dirigent Leonard Bernstein.

Men is het er nog steeds niet over eens of ze echt een medium was, als echte mediums bestaan, of dat ze de boel bedonderde. Ze zei dat ze nauwelijks muzikale vaardigheden had, maar ze bleek prima in staat om de muziekstukken, die ze van gene zijde doorkreeg, te spelen.

Was ze misschien een veel betere pianiste dan ze voorgaf en had ze een bijzonder talent om muziek, in de stijl van anderen, te improviseren ? Geloofde ze zelf in haar verhaal, of was het een truc om in de belangstelling te komen ?

Als er werkelijk een leven na de dood bestaat en beroemde kunstenaars daar lopen te popelen om zich te uiten, zouden ze dan zo'n eenvoudige huisvrouw uitkiezen om dat te doen ?

Maar belangrijker nog: zouden ze dan niet met betere schilderijen en muziekstukken komen ? Want iedereen is het er wel over eens dat het geen meesterwerken waren die mevrouw Brown presenteerde. Maar had iemand naar haar muziek geluisterd als ze gezegd zou hebben dat ze het allemaal zelf geschreven had ?

Rosemary bracht lp's uit en schreef boeken, maar na verloop van tijd was het nieuwtje eraf en werd ze vergeten. Ze overleed in 2001, maar haar muziek leeft voort. Op YouTube zijn clips met haar composities te vinden en dit weekend worden werken van haar gespeeld op het London Contemporary Music festival. 

De Strip: De strip - die los staat van het geschreven bericht - is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. 

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van dit verhaal.

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van het vorige  verhaal. 

Klik op de tekening voor een grotere weergave. 

Bezoek ook onze internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men

Spullen, spullen en nog meer spullen

Een lichtblauwe ukulele, met een afbeelding van een kikker erop, voor 16 euro ? Een polyester gitaardraagband met foto's van beroemde gitaristen, voor slechts 7,20 euro ? Een 19 inch ventilatieplaat voor 6,70 euro ? Een elektrische reisgitaar, met ingebouwde versterker, voor 59 euro ? Zes 15 cm patchkabels, met 6.3 mm mono pluggen, voor slechts 7,60 euro !

De Black Friday acties kwamen bij mij binnen via de mail van de muziekwebsite waar ik mijn gitaarspullen koop. Ze hebben meer dan 700 aanbiedingen in de categorie 'gitaar', waaronder akoestische en elektrische instrumenten vanaf 35 euro en heel, heel, heel veel losse spulletjes.

In hun nieuwsbrief worden nog 5 andere categorieën genoemd. Ze hebben ook honderden aanbiedingen voor zangers, toetsenisten, blazers, drummers en studiotechneuten. Bij elkaar duizenden aanbiedingen.

Het doet me denken aan een filmpje dat ik een tijdje terug zag, van een gitaarblogger die een bezoek bracht aan een grote muziekwinkel in Washington. In de zaak hingen al best veel gitaren, maar de cameraman werd meegenomen naar de kelder. Een enorme kelder. Met rijen en rijen, hele lange en hoge stellingen, afgeladen vol gitaren.

Er werden een paar instrumenten uitgepakt. Mooie, dure instrumenten. Zeldzame gitaren, sommige modellen werden niet meer gemaakt en er was er één waarbij de winkelmedewerker twijfelde of er nog passende snaren voor te krijgen waren.

Het was wel duidelijk dat niet al die gitaren meer verkocht gingen worden en je kon je afvragen waarom ze nog in de opslagkelder lagen. Je kunt je ook afvragen waarom er zoveel gitaren gemaakt worden. Fabrikanten maken er zonder twijfel veel te veel en ze zullen dat ook zelf wel weten. Toch ?

Er worden, in het algemeen, veel te veel spullen gemaakt en gekocht. Maar je kunt ook anders met die overvloed omgaan. Ik zag afgelopen week een filmpje van een gitaarblogger, die dagelijks filmpjes plaatst in wat hij 'The Trogly's Guitar Show' noemt.

In de afgelopen jaren had hij elke dinsdag een aflevering van wat hij 'Trade Tuesday' noemde. Daarin begon hij met een goedkope gitaar die hij probeerde om te ruilen voor een beter model. Afgelopen jaar slaagde hij er zo in om een beginnersgitaar van 60 dollar, met heel veel tussenstappen, in te wisselen voor een topmodel van één van de beroemdste Amerikaanse gitaarfabrikanten. Zonder er een cent extra voor uit te geven.

Al die ruilgitaren werden door de oorspronkelijke eigenaren niet meer gebruikt. Er moeten zo, over de hele wereld, duizenden instrumenten zijn, die nooit bespeeld worden. Niet omdat ze niet goed genoeg zijn, maar omdat de bezitter iets beters heeft, of een andere voorkeur. Of zich heeft laten verleiden om, op Black Friday, er nog maar een gitaar bij te kopen en daar achteraf spijt van heeft.

Ruilen kan dus effectiever zijn dan telkens maar weer nieuwe spullen kopen. Vooral omdat er dus klaarblijkelijk heel veel dingen, ongebruikt en zo goed als nieuw, bij mensen in huis rondslingeren.

Ik ben niet zo'n handige ritselaar, maar voor ik serieus ga nadenken over de aanschaf van een lichtblauwe ukulele, of een reisgitaar met ingebouwde speaker, ga ik eerst eens kijken op de tweedehandsmarkt. Ook daar zijn aantrekkelijke koopjes te vinden en ik draag dan niet bij aan het produceren van nog meer overbodige spullen.

De Strip: De strip - die los staat van het geschreven bericht - is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. 

Klik hier voor deel 1 - deel 2 en deel 3 van dit verhaal.

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van het vorige  verhaal. 

Klik op de tekening voor een grotere weergave. 

Bezoek ook onze internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men