Onlangs verscheen een digitaal opgepoetste en uitgebreide heruitgave van het Beatles-album 'Revolver'. Ik zat net op de lagere school toen het voor het eerst in de winkel lag, in 1966. Ik had nog niet de leeftijd en de financiële middelen om het album meteen te kopen. Ik hoorde wel een aantal nummers ervan op de radio, maar maakte pas echt kennis met 'Revolver' toen mijn oudere broer, een aantal jaren later, de LP's van de Beatles begon te kopen.
Het was niet direct mijn favoriete plaat, ik vond 'Sgt Pepper' en 'Abbey Road' leuker, maar nu ik er opnieuw naar luister – via YouTube waar de hele nieuwe versie te beluisteren is – blijkt dat ik het beter ken dan ik dacht en dat er erg mooie nummers op staan.
'Revolver' is het eerste album waarop The Beatles uitgebreid experimenteerden met de mogelijkheden van de opnamestudio. Vergeleken met nu was dat nog behoorlijk beperkt. Elke hobbyist kan tegenwoordig, met zijn laptop of PC, onbeperkt instrumenten en zangpartijen opnemen en mixen. Dat kon toen niet.
Er werd gewerkt met 4-sporen taperecorders, de mogelijkheid om achteraf het geluid te bewerken was minimaal. Toch horen we complexe, gelaagde muziek op 'Revolver', met vervormde stemmen en instrumenten. Sommige gedeelten zijn versneld, of vertraagd, of zelfs achterstevoren gemonteerd. Alles werd aangegrepen om bijzondere sferen en geluiden te verkrijgen.
De groep kon zo wild experimenteren omdat ze besloten hadden niet meer live op te treden. De gillende fans, het hele circus rondom hun tournees, ze hadden er geen trek meer in. Dat betekende dat ze zich niet langer hoefden te beperken tot muziek die ze zelf, live op het podium, zouden kunnen spelen. Alleen het eindproduct uit de studio telde. Met gevolg dat ze, bijvoorbeeld bij de opname van 'Eleanor Rigby', geen enkel instrument bespeelden. De hele begeleiding werd gedaan door een strijkorkestje.
Producer George Martin had daarbij een flinke inbreng. Zo schreef hij het arrangement van 'Eleanor Rigby' en speelde de pianosolo in 'Good Day Sunshine'. Maar ook andere studiomedewerkers hielpen met het toepassen van nieuwe technische mogelijkheden. De zoon van George Martin heeft trouwens meegewerkt aan de heruitgave van het album.
Aan die nieuwe heruitgave zijn archiefopnamen toegevoegd, waarop je hoort hoe de groep naar de definitieve versies van hun liedjes toewerkt. Je hoort bijvoorbeeld John Lennon 'Yellow Submarine' zingen, nog zonder het makkelijk meezingbare refrein. Van een klaaglijk liedje verandert het later in een vrolijk, door Ringo Starr, gezongen feestnummer, met geinige geluidseffecten.
Op 'Revolver' gebruikten The Beatles voor het eerst een blazerssectie, in 'Got To Get You In To My Life', en we horen het eerste liedje, 'Love You To', waarin George Harrison zijn fascinatie voor de muziek uit India laat blijken. We horen een gitaarsolo die achterstevoren wordt afgespeeld in 'I'm Only Sleeping', een liedje waar ter ere van de heruitgave een mooie nieuwe clip voor is gemaakt.
De wildste experimenten zijn te horen in 'Tomorrow Never Knows'. John Lennon haalde voor de tekst inspiratie uit het Tibetaanse Dodenboek en zingt door een versterker met een roterende speaker, die bedoeld was om te gebruiken met een Hammondorgel. In de begeleiding worden allerlei effecten toegepast, veranderingen in snelheid, knippen en plakken enzovoort. Het enige houvast dat de luisteraar heeft is de strakke drumbeat van Ringo Starr.
'Revolver' is een wonderlijke plaat. Misschien nog opmerkelijker als je bedenkt dat The Beatles, nog maar een paar jaar eerder, in de feestzaaltjes rond Liverpool, covers van hun Amerikaanse idolen stonden te spelen. Ze maakten reuzensprongen.
4 opmerkingen:
Heb nog eens naar 'Love You To' geluisterd. Soms dan moet ik toegeven de Beatles zijn niet het Love me do hitbandje uit Liverpool waarvoor ik ze wel eens verslijt.
@martin - Ze waren een bandje dat hits voor middelbare scholieren maakte, maar al snel overging op psychedelische experimenten. Met drie liedjesschrijvers hadden ze een breed repertoire aan eigen nummers...
Zouden de fans toentertijd al die technische achtergrondinfo hebben geweten? En er om hebben gegeven?
@zelfstandig journalist - Dat is de vraag. Ik was zelf te jong. Maar het album was wel een succes, al werd niet elk nummer even hoog gewaardeerd...
Een reactie posten