Vier jaar geleden ging ik slapen met de overtuiging dat Hilary Clinton de eerste vrouwelijke president van de Verenigde Staten zou worden. Ik werd wakker met het bericht dat Donald Trump de verkiezingen had gewonnen. Hilary had de meeste stemmen gekregen, maar Trump de meeste kiesmannen. Zoiets is alleen mogelijk in de VS.
Nu heeft Trump de verkiezingen verloren. Zo lijkt het tenminste, want er worden nog achterhoedegevechten gevoerd, hertellingen en rechtszaken. Maar, als ik de experts van CNN mag geloven, maken die weinig kans. Joe Biden heeft niet alleen meer stemmen gekregen, maar ook meer kiesmannen verzameld. Alleen een wonder – of meer: een ramp – kan nog voorkomen dat hij plaats mag nemen in het Witte Huis.
In de tussenliggende jaren heb ik een paar keer over Trump geschreven. Met verbazing en onbegrip, maar ook met berusting. Wat kon ik er tenslotte aan veranderen ? Op 13 november 2016 schreef ik:
'Okee, Trump is gekozen. We kunnen er niets meer aan doen. Een enkele reis naar Mars is nog niet mogelijk. Als alternatief schijnen sommige Amerikanen naar Canada te willen emigreren. Maar ik denk dat wegrennen niet zal helpen, we zullen ermee moeten leren leven.'
We vreesden toen grote rampen, maar Trump toonde zich vooral als een ongrijpbaar en onberekenbaar verschijnsel.
'De ene keer heeft de president een ontmoeting met getraumatiseerde kinderen die net een schietpartij op hun school hebben overleefd. Hij toont zich begripvol en zegt maatregelen toe om het wapenbezit in te perken.
Kort daarna staat hij te speechen op een bijeenkomst van de NRA, de belangrijkste lobbyclub van wapenbezitters in de VS. Daar zegt hij dat hij het recht om een wapen te dragen nooit zal aantasten. Hij draait om als een blad aan een boom. Onbegrijpelijk !' Noteerde ik in juli 2018.
Wat we ook niet begrepen was hoe zoveel mensen op een nare man als Trump konden stemmen. En nog steeds kan ik daar met mijn verstand niet bij. Van het hele verkiezingscircus van de afgelopen week is dat misschien nog het griezeligste.
Hoe is het mogelijk dat het zo spannend werd ? Hoe hebben meer dan 70 miljoen Amerikanen voor een schaamteloze bedrieger als Trump kunnen kiezen ?
In 2016 was de opkomst laag. Er was weinig enthousiasme om voor Hilary Clinton naar de stembus te gaan, dus kon een minderheid van de bevolking Trump in het zadel helpen. Nu was de opkomst hoger dan ooit en toch werd het nog spannend.
De Amerikanen hebben in elk geval begrepen dat thuisblijven geen optie was. Nog 4 jaar Trump zou een nachtmerrie zijn geweest.
Vier jaar geleden schreef ik:
'Er is bij veel kiezers, in allerlei landen, een weerzin tegen de gevestigde politiek ontstaan. Mensen zijn teleurgesteld, vertrouwen politici niet meer en gokken op sterke figuren die krachtdadige uitspraken doen en veel wij-tegen-zij in hun retoriek stoppen.'
Dat soort politici hebben we in ons land ook. Maar de opkomst van Trump heeft ons geleerd dat er grenzen zijn aan onze onverschilligheid. Je kunt met grove uitspraken mensen achter je krijgen, maar je kunt ook geduchte tegenstand mobiliseren.
Ondertussen heeft Trump wel vier jaar zijn gang kunnen gaan. Dat heeft veel schade berokkend, dit jaar bijvoorbeeld tijdens de corona-pandemie, die hij vanaf het begin gebagatelliseerd heeft. Met meer dan 200.000 doden tot gevolg. Maar zijn beleid gaat in de toekomst ook nog gevolgen hebben. Biden zal zijn handen vol krijgen om de milieuwetgeving weer op orde te krijgen, om serieus werk te maken van klimaatdoelstellingen, duurzaamheid enzovoort.
Zelfs als hij weg is zijn we nog niet direct van Trump af. Maar voorlopig hebben wij, ik als schrijver van dit stukje en jullie als lezers, hem overleefd. Dat is al iets.
4 opmerkingen:
Trump behoede het land voor arbortus, socialisme, internationalisme en criminaliteit, maar de 233.000 corona doden (een vijfde van het getelde wereldtotaal) zal zijn positie geen goed hebben gedaan.
Anderzijds hebben de Democraten voor de gevestigde orde gekozen en stevenen we al weer af op een volgende Trump-achtige. Een groot deel van de bevolking doet niet mee en zal als dit niet veranderd weer een proteststem uitbrengen of thuisblijven als er niet meer naar de Bernie Sanders en AOCs en de massa aan jonge activisten van en rond de Democraten wordt geluisterd.
Mijn vrees van vorige week is dus, gelukkig, niet uitgekomen. Het feit dat Trump nog zoveel mensen achter zich weet, geeft wel aan in wat voor toestand het land verkeert. Biden en Harris krijgen er nog een hele kluif aan om het land weer te verenigen. Als het ze überhaupt gaat lukken. De toespraak van Biden afgelopen nacht was in dat opzicht niet slecht, maar er is meer nodig. En als hij pas over ruim twee maanden daadwerkelijk aan de gang kan om corona aan te pakken, is dat ondertussen bedorven mosterd na de maaltijd.
@martin en zelfstandig journalist - Misschien moeten we wachten tot de jonge democraten wat ouder zijn voor er een progressieve leider (m/v) opstaat die de massa weet te inspireren.
Voorlopig moeten we het doen met Joe en Kamala en dat is toch een kleine stap in de goede richting...
Trump is een showman pur sang, die mensen weet te boeien met zijn onbeschaamde gedrag. Dit is ook te herkennen in diverse Amerikaanse reality-series op de tv.
Mensen reageren op zijn onbeschaamdheid. Die kun je accepteren tegenover de grijsheid en elitaire houding van de beroepspolitici. Die beloften doen en die net zo gemakkelijk weer breken.
Amerika is in wezen een conservatief land. Het is een misverstand om te denken dat er behoefte is aan progressieve politiek. Kijk daarvoor maar naar bv. de docu van Margriet v.d. Linden.
Wij kijken met verbazing vanuit onze Europese bubbel en hebben vaak geen kennis van het land zelf.
Ik ben blij dat Trump weg is en ik hoop dat Biden/Harris de boel weer een beetje op de rails krijgen. Maar Biden is natuurlijk geen inspirerend leider.
Afwachten wat er gebeurt, is het credo.
Een reactie posten