Soms heb ik het gevoel dat de weken voorbij vliegen. Alweer een zondag, alweer een nieuw verhaal. Terwijl er ook dingen zijn waarvan ik denk: is dat nog maar zo kort geleden ? Nog maar een half jaar geleden dachten we dat Caroline van der Plas wel eens de nieuwe premier van ons land kon gaan worden. Een jaar eerder zaten we nog in de naweeën van de coronapandemie.
Afgelopen week las ik een spannend boek, dat speelt tijdens de eerste corona lockdown, in Engeland. Elly Griffiths laat in haar thriller, 'The Locked Room', de personages worstelen met mondmaskers, afstand houden, thuisonderwijs en de zorgen en onzekerheid, wanneer er toch een vriend of familielid op de intensive care belandt, vanwege het virus.
Ondertussen probeert de politie, in het schilderachtige, Engelse graafschap Norfolk, een reeks verdachte zelfmoorden op te helderen. Er wordt een verpleegster ontvoerd en er raken een paar studenten zoek. Er is een middeleeuws huis dat verbonden is met spookverhalen, over de pestepidemieën uit de middeleeuwen. Kortom, ingrediënten genoeg voor een aantal spannende verwikkelingen.
Griffiths maakt handig gebruik van de omstandigheden. Haar personages houden zich niet altijd even strikt aan de nieuwe omgangsregels. Het was maar een griepje, toch ? Premier Boris Johnson wordt aangehaald, ook omdat hij door het virus besmet wordt en in het ziekenhuis belandt. Er wordt geapplaudisseerd voor de zorgmedewerkers, gewandeld langs het verlaten strand en er zijn yogalessen via de laptop.
Elly Griffiths lijkt geen fan van Johnson, die uiteindelijk af moest treden omdat hij de coronamaatregelen, die hij oplegde, zelf niet naleefde. Maar daarover heeft ze het niet. Bij haar is de pandemie een complicerende factor, in de toch al kleurrijke levens van haar romanpersonages. De maatregelen voegen een extra dimensie toe. De vervreemding, de verlaten straten en hier en daar ook de discussies en complottheorieën.
In haar nawoord schrijft Griffiths dat ze wel getwijfeld heeft of ze de pandemie in haar boek zou gebruiken. Maar de hele reeks, over archeologe Ruth Galloway en inspecteur Harry Nelson, speelt zich af in het heden. Dus zou het vreemd zijn om de coronaperiode te negeren.
Wie zich afvraagt of de zelfmoorden toch misschien moorden waren, de ontvoerde verpleegster op tijd gevonden wordt, of de studenten er iets mee te maken hebben en of alle bijfiguren de pandemie overleven, moet het boek zelf maar lezen.
Wij moeten misschien blij zijn dat we (nog) geen hoogblonde leider hadden toen het virus om zich heen greep. Ik ben in ieder geval blij dat mijn familie en vrienden er goed doorheen gekomen zijn. Als je een, of meerdere, dierbaren verloren hebt aan corona lees je zo'n boek waarschijnlijk met andere ogen.
Er is momenteel in Groot-Brittannië een parlementair onderzoek gaande, naar de manier waarop de overheid de pandemie heeft aangepakt. Op sommige momenten is men te traag geweest met reageren, op ander momenten misschien weer te streng met voorschriften en verboden. Bepaalde maatregelen lijken achteraf weinig nut te hebben gehad.
Maar achteraf is het makkelijk oordelen. Ik kan me voorstellen dat wetenschappers en politici niet wisten wat er op hen afkwam. Je kunt moeilijk in de praktijk, terwijl er steeds meer mensen ziek worden, uitproberen of de ene maatregel beter werkt dan de andere. Bij teveel terughoudendheid vallen er direct duizenden slachtoffers. Dus schrijf je een flink pakket maatregelen voor, waarvan je hoopt dat er een paar bijzitten die werken.
Een thriller die ik wat eerder las, 'The Madness Of Crowds', van Louise Penny, heeft de periode van vlak na de pandemie als achtergrond. De vragen rondom de coronamaatregelen leiden daar tot heel andere verwikkelingen. Een Canadese wetenschapper heeft berekend, dat het voor iedereen voordeliger zou zijn, als we de gezonde bevolking niet lastig vallen met beperkende voorschriften. Ouderen, zieken en zwakkeren moet de overheid niet beschermen, maar euthanaseren.
Hoofdinspecteur Gamache is een fel tegenstander van dit extreme idee, maar wordt aangesteld om de omstreden wetenschapper te beveiligen. Actieve levensbeëindiging voor mensen die geen bijdrage meer kunnen leveren aan de maatschappij ? Het is economisch misschien te verdedigen, maar ik word ook niet vrolijk bij de gedachte. Dan liever wat overbodige maatregelen. Het is gelukkig maar fantasie en het wordt in het boek ook geen werkelijkheid.
Vergeleken met Louise Penny, is het boek van Elly Griffiths tamelijk lichte kost. Beide boeken laten zien dat de wereld er, in korte tijd, heel anders uit kan zien. Dat de mensheid redelijk eensgezind op kan trekken, in tijden van crisis. Het is jammer dat naderhand de oude ruzies weer de overhand lijken te krijgen.