zondag 28 mei 2023

Een kunstmatige John en Paul


Nadat ik vorige week
mijn verhaaltje had geschreven, over kunstzinnige uitingen gemaakt met A.I. – kunstmatige intelligentie, slimme, zelflerende computerpro-gramma's – kwam ik erachter dat er opmerkelijke voorbeelden van te vinden zijn. Of het allemaal legaal is, is de vraag, maar in het geval van twee, met A.I. bewerkte, Beatles-liedjes is er, volgens mij, geen sprake van kwade opzet.

Dae Lims, een Beatles-fan, heeft twee solonummers, een van John Lennon en een ander van Paul McCartney, bewerkt alsof het liedjes zijn die ze samen gespeeld en gezongen hebben. Het nummer van Paul , dat 'New' heet, is vrij recent, hij bracht het in 2013 uit, op zijn album met dezelfde titel. Het is een opgewekt, melodieus liedje, van het soort waar McCartney patent op lijkt te hebben.

Als je de originele en de A.I.-versie met elkaar vergelijkt, dan heeft Pauls stem een verjongingskuur ondergaan. Hij was 71 jaar oud, toen hij het opnam en dat is wel te horen. Maar nu klinkt hij ineens 40 jaar jonger. Opmerkelijker nog is het couplet dat gezongen wordt door, een helemaal door A.I. gemaakte, John Lennon. Dat die nooit aan het lied heeft kunnen bijdragen is duidelijk, hij is immers al in 1980 overleden. Maar we horen hem, zonder twijfel, heel overtuigend, geen vergissing mogelijk.

Als dat al een sterk staaltje lijkt, dan wordt dat nog ruim overtroffen door de A.I.-versie van 'Grow Old With Me' , een nummer dat John Lennon, vlak voor zijn dood, schreef en als demo achterliet. Die originele opname verscheen op de, postuum uitgebrachte CD, 'Milk And Honey'. Daarop horen we John, een beetje hol klinkend, want opgenomen met een eenvoudig taperecordertje, spaarzaam begeleid door zijn eigen pianospel.

Op de nieuwe, door de computer gemaakte, versie horen we een compleet symfonieorkest. De stem van John is kunstmatig opgefrist en ook hier duikt een, door A.I. getoverde, Paul op. Het resultaat is indrukwekkend en ontroerend. Een luisteraar op YouTube jubelt, dat het het mooiste liedje is dat John ooit opgenomen heeft. Alleen heeft hij het zo nooit opgenomen.

Dat is meteen ook het bezwaar van dit soort kunstgrepen. Dat in de popmuziek niet alles is, wat het lijkt, zijn we onderhand wel gewend. Er waren al heel lang artiesten die niet zelf zongen. In sommige gevallen werd een zanger, of zangeres, vervangen door iemand die er leuker uitzag, of die beter kon dansen.

Denk, bijvoorbeeld, aan de grote hit van Meat Loaf, 'Paradise By The Dashboard Lights'. In de videoclip zien we Karla DeVito, tegen de reusachtige zanger aanschurken, maar ondertussen horen we de stem van Ellen Foley. Men zegt dat Ellen geen zin had in een tournee met Meat Loaf, maar het lijkt mij niet onwaarschijnlijk dat het verschil in lichaamslengte en -omvang, zij is een klein en slank vrouwtje, ook mee heeft gespeeld.

In speelfilms was het lange tijd standaard praktijk dat er acteurs en actrices werden ingehuurd, om te acteren, maar dat er zangers en zangeressen te horen waren, als er gezongen moest worden. Ik zag laatst een filmfragment, uit 1954, waarin de stem van Harry Belafonte, zelf toch geen heel beroerde zanger, was vervangen door die van een, klassiek geschoolde, bariton.

Inmiddels hoeft dat allemaal niet meer. Met behulp van Auto-Tune, een computerprogramma, kun je elke klungel zuiver laten zingen, zelfs als de persoon in kwestie geen enkel muzikaal gevoel heeft en op eigen kracht geen maat, of wijs, kan houden. Met digitale trucage is het net zo goed mogelijk om iemand, die houterig beweegt, in een videoclip soepel te laten dansen.

De fans zitten daar niet mee, die zijn wel gewend aan elektronische trucs. Onlangs stroomden de zalen nog vol voor een, wereldwijde, tournee van ABBA. De bejaarde bandleden bleven ondertussen gewoon thuis, in Zweden. De fans keken naar een driedimensionale projectie, van een jonge versie van de groep.

Maar het is iets anders als er, zonder toestemming, of als de artiest al jaren dood is, geknutseld wordt aan oude opnamen. Ruis en tikken weghalen, okee. Maar hele orkesten toevoegen ? Kunstmatige stemmen laten zingen ? Ik kan me voorstellen dat Paul McCartney daar zo zijn bezwaren tegen heeft, zelfs als het met de beste bedoelingen is gedaan. John Lennon kunnen we het niet meer vragen, maar die had waarschijnlijk heel andere plannen met zijn liedje. 

 

 
De Strip is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Klik hier voor deel 1 - deel 2  deel 3 - deel 4 - deel 5 - deel 6 - deel 7 - deel 8 - deel 9 - deel 10 en deel 11 van dit verhaal.
  
Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 - deel 6 - deel 7 en deel 8 van het vorige verhaal.
 
Klik op de tekening voor een grotere weergave. 
 

5 opmerkingen:

Zelfstandig journalist Antwerpen zei

Misschien moet ik dan toch een carrière in de muziek gaan overwegen. Als A.I. het feit kan verdoezelen dat ik helemaal geen goede zangstem heb of mij de perfecte dj stem kan aanleveren.

martin zei
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
martin zei

Johan zullen we de dertigjarige Jan bewerken voor een album met een lied in 10 stijlen van zijn hand, inclusief hiphop, progressive rock en trance? En natuurlijk een versie uitgesponnen tot een minuut of 15. (Misschien kunnen we tekst ook automatisch vertalen naar West-Vlaams, Engels, Frans en Hindi (dit voor een Bollywood kraker).)

Jan de Stripman zei

@john & martin - Het kan allemaal, jongens. En als het mij wereldberoemd dreigt te maken zal ik me er tot het uiterste tegen verzetten...;o)

DJ-Johan is een veel beter idee. Dan hoef ik daar niet naar te luisteren...;o)

Zelfstandig journalist Antwerpen zei

Als het goed is, circuleert er wel het een en ander van jou op YouTube Jan. Als we nu eens beginnen met daar een goede dance beat onder te zetten. Hebben we nog geeneens A.I. nodig.