Een paar weken geleden beloofde ik om terug te komen op de boeken over inspecteur Rebus en meesterinbreker Arsène Lupin. De twee hebben niets met elkaar te maken, ze zijn in verschillende talen geschreven, door schrijvers uit verschillende generaties en de ene reeks verscheen honderd jaar na de andere. Toevallig las ik ze vlak na elkaar.
Over de Rebus-thrillers, geschreven door de Schotse schrijver Ian Rankin, kan ik kort zijn. Dat zijn prima boeken, smeuïg geschreven, met de nodige spanning en humor. De meeste verhalen spelen in Edinburgh, in een recent verleden. Inspecteur John Rebus is een knorrige hoofdpersoon, die soms onverwachte ingevingen volgt en in de eerste paar delen worstelt met onverwerkte trauma's. Allemaal niet heel baanbrekend.
Voor de heruitgaven van de eerste delen schreef Rankin inleidingen, waarin hij vertelt, dat hij aanvankelijk nauwelijks wist waar hij mee bezig was. Hij had een paar romans geschreven, die weinig weerklank vonden en wilde het eens met een thriller proberen. Zijn kennis over politiewerk haalde hij uit TV-series en detectiveromans. Gaandeweg kreeg hij hulp van echte vakmensen en zo ontstond een heel succesvolle reeks, die deels ook omgezet is in een TV-serie.
Toen Maurice LeBlanc, een Fransman die in zijn jeugd een tijdje in Schotland verbleef, zijn verhalen over Arsène Lupin schreef bestond de televisie nog niet. LeBlanc werkte aanvankelijk als journalist, in Parijs, en schreef een paar succesvolle romans. In 1905 werd hij gevraagd om een verhaal te schrijven in de trant van de Raffles avonturen van E.W.Hornung. Raffles is een Britse gentleman-inbreker, die in de hoogste kringen verkeert, overdag cricket speelt en 's nachts juwelen steelt. Leuke verhalen, ik schreef er eerder al eens over.
LeBlanc bedacht zijn eigen variant, Arsène Lupin, een inbreker die de politie telkenmale te slim af is en gerenommeerde detectives voor gek zet. Als hij gearresteerd wordt, weet hij op spectaculaire wijze te ontsnappen en als hij met zijn inbraken een aardige juffrouw teleurstelt, brengt hij de gestolen spullen weer netjes terug.
De verhalen van LeBlanc zijn direct een enorm succes. In een tweede reeks laat hij zijn hoofdpersoon in het strijdperk treden tegen Sherlock Holmes. Uiteraard is Lupin zijn stijve Britse tegenstrever te slim af. Na protesten van Arthur Conan Doyle, de schrijver van Sherlock Holmes, verandert LeBlanc de naam in zijn boeken in Herlock Sholmes en later Homlock Shears. De assistent van de Brit noemt hij Wilson, in plaats van Watson en hij maakt er een slaafse domkop van.
Na twee bundels korte verhalen, waagt LeBlanc zich aan een langere roman, 'L’Aiguille creuse', in het Engels – waarin ik het lees – 'The Hollow Needle', die verschijnt in 1907. Ook hier stapelt hij de ene spannende gebeurtenis op de volgende spectaculaire ontsnapping. Een inbraak, een moord, een verdwijning, een eeuwenoud mysterie, een verborgen schat. Het wordt op het laatst wat veel van het goede.
Wat niet helpt is dat Arsène Lupin geen sympathiek personage is. Het is een man met talenten, dat wel, maar ook een opschepper en een ijdeltuit. En het is een echte misdadiger, die niet schroomt om zijn slachtoffers af te persen, te kidnappen en te mishandelen. De lezer krijgt niet veel kans om zich in hem in te leven want in de meeste verhalen blijft hij op de achtergrond. We zien vooral anderen, meestal zonder succes, achter Lupin aanhollen.
LeBlanc wisselt zo nu en dan van vertelperspectief. De ene keer volgen we een speurder, of een bestolen, of bedrogen slachtoffer. De ander keer beschrijft hij hoe hij zelf bezoek krijgt van Lupin en die aan hem zijn sterke staaltjes vertelt. Bij één verhaal wordt de verteller overvallen in een treincoupé en blijkt, na enige tijd, dat de ik-figuur Lupin zelf is die zich heeft laten verrassen. Dat hij ook dan weer weet te ontsnappen is geen verrassing.
Desondanks is het allemaal best leuk om te lezen. LeBlanc verdoet niet veel tijd aan beschrijvingen van personages, huizen en landschappen en dat geeft de verhalen veel vaart. Maar ik moet toegeven dat ik, bij 'The Hollow Needle' wel begon te verlangen naar het eind van het boek. Een paar verwikkelingen minder had best gemogen.
Arsène Lupin is nog steeds populair. In Frankrijk is een genootschap dat uitstapjes organiseert, naar de plekken die in de boeken beschreven worden. Lupin was de inspiratie voor stripverhalen en films en nog onlangs verscheen er, op Netflix, een splinternieuwe TV-serie die losjes is gebaseerd op zijn avonturen. De boeken zijn nog volop verkrijgbaar, ook in het Nederlands. Voor de e-reader is de complete Lupin, in het Engels, te koop voor slechts 99 cent.
4 opmerkingen:
Je blijft in het detective/thriller genre bezig. Ik de komende maanden niet. Als het boek over de vroege middeleeuwen uit is, volgt een boek over de machtige kliek rond Poetin.
@zelfstandig journalist - Ik heb tussendoor ook nog gelezen in de memoires van Lady Cornelia Knight, maar daar had ik al eens over geschreven...;o)
Jan een man die gestolen spullen terug brengt naar een pruilende jonge dame onsympathiek en misdadig noemen, gaat dat niet wat ver?
@martin - Een sentimentele schurk is het...
Een reactie posten