'De natuur is helemaal in de war'

De winter, tot nu toe, is uitzonderlijk mild geweest. Veel neerslag en temperaturen ruim boven nul, op een paar nachten met lichte vorst na. Een paar van de Japanse kersenboompjes in onze straat, die elk voorjaar voor een roze bloemenzee zorgen, hebben daar aanleiding in gezien om in bloei te komen.

Een beetje voorzichtig zijn ze wel, enkele tientallen bloempjes zijn al uit, de rest wacht nog op het echte voorjaar. Toen ik gisteren boodschappen ging doen zag ik, een paar straten verderop, echter een Japanse kers die al helemaal in volle bloei stond.

Januari is nog maar net over de helft en de lentebloesems laten zich zien. De natuur is helemaal in de war, zeggen de mensen dan. Maar is dat nou echt zo ? Ik denk dat het wel meevalt.

Als je zegt dat iets in de war is ga je er van uit dat er normaal gesproken orde en regelmaat is. Dus als die bloesembomen niet in de war zijn, kun je de klok erop gelijk zetten wanneer ze in bloei komen ? Zo werkt het natuurlijk niet.

Ook in het voorjaar kan het nog wel eens stevig vriezen. Als alle bomen op precies hetzelfde moment in bloei komen zou dan voor de hele soort, in een klap, het voortplantingsseizoen mislukt zijn. Als een deel van de populatie wat eerder bloeit en een ander deel wat later, is dat risico veel kleiner.

Elk jaar zijn er dus een paar boompjes wat eerder dan de rest. En sommigen zijn een beetje later. Dat is de ordeloosheid die normaal is in de natuur. Dat is ook de variatie, in eigenschappen en genetisch materiaal, die er voor zorgt dat dieren en planten een levensvatbare populatie in stand kunnen houden.

Daarbij hangt het moment waarop planten bloeien en in blad komen en waarop vogels en insecten actief worden, af van de weersomstandigheden. Als het lang koud is gebeurt alles wat later, is het vroeg warm dan natuurlijk wat eerder. Zo flexibel is de boel en dat is maar goed ook.

Want wat is normaal ? Dat is niet meer dan een gemiddelde van de voorafgaande periode. Vorig jaar was de winter tamelijk streng, dit jaar zacht. Is het weer in de war ? Nee, die wisselvalligheid is juist heel normaal.

De natuur houdt er rekening mee dat het weer onvoorspelbaar is en bepaald geen precies tikkend uurwerk. Nogal wat bomen houden, bijvoorbeeld, in het voorjaar een aantal knoppen als het ware in reserve.

Als er nog een late vorstperiode komt, waardoor de eerste blaadjes en bloempjes doodvriezen, komen de reserveknoppen in actie om nog te redden wat er te redden valt. Zo kun je profiteren van de gelegenheid als die zich voordoet, zoals nu met een milde winter, en toch voorbereid zijn op een tegenvaller wat later in het seizoen.

Bomen en planten die nu al, veel vroeger dan normaal, in bloei komen zijn dus niet in de war. Maar profiteren van de geboden mogelijkheden. En voor ons is het ook leuk. Alvast een voorproefje van de echte lente.

Je kunt trouwens vandaag nog meedoen met de Nationale Tuinvogeltelling. Je moet dan, een half uur lang, alle vogels tellen die je in je tuin ziet. Als je geen tuin hebt, zoals ik, mag je ook de vogels op je balkon tellen. De aantallen kun je invoeren op de website.

Door het zachte weer is het bijzonder rustig op mijn balkon. De zonnepitten, die ik als vogelvoer neergelegd heb, zijn aan het ontkiemen en er groeien grassprietjes op mijn mezenbollen. Mijn tactiek zal dus zijn: wachten tot er een vogel op mijn balkon zit, dan beginnen met tellen en hopen dat er binnen een half uur nog een komt...

De Strip: Dit deel van het Stripmannen-vervolgverhaal is weer gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 en deel 6 van deze episode.

Klik op de strip voor een grotere weergave. 

Bezoek ook de website van  de Geheimzinnige Hulpman !

Ga voor eerdere hoofdstukken naar het Strip Jaaroverzicht van 2011