Nostalgisch bierdrinken – Trappisten of abdijbier

Als ik bij de plaatselijke slijter voor de stelling met buitenlands bier sta, dan dringen zich nostalgische gedachten aan me op. Een jaar of dertig geleden ging ik met vrienden op fietsvakantie naar België en één de grote attracties was het Belgische bier.

In Nederland maakte men toen nog niet veel meer dan pils en oudbruin, maar bij de meeste drankenhandels was al wel wat Belgische trappist, geuze en ander speciaalbier te krijgen. We hadden in onze route dan ook een aantal trappistenkloosters opgenomen.

Chimay, waar we aan de poort door een vriendelijke pater te woord werden gestaan, maar niet naar binnen mochten. Rochefort waar een bord ons al ver voor het hek tegenhield. En Orval waar we de ruïnes van het oude klooster bekeken, maar de nieuwe, 19e eeuwse, abdij niet binnen kwamen.

We dronken wel overal het trappistenbier in de plaatselijke horeca, natuurlijk. Orval was mijn favoriet. Een blond bier, 6,5% alcohol, met uitgesproken hopsmaak en veel bitters. Daar kocht ik dus laatst weer zo'n karakteristiek, druppelvormig, flesje van, samen met een dubbel abdijbier van Affligem en een tripel van st. Bernardus. De laatste twee zijn geen echte trappistenbieren.

Want hoe zat dat ook al weer ? Een trappistenbier mag alleen zo heten als het door de paters zelf, in de abdij, gebrouwen is (zie Wikipedia ). Ik heb het nog eens opgezocht en het gekke is dat hoewel het klooster van Orval al sinds de middeleeuwen bestaat en er waarschijnlijk in die tijd ook bier gebrouwen werd, de huidige brouwerij pas in 1931 werd opgestart en dat er vanaf het begin altijd brouwmeesters van buiten het klooster in dienst werden genomen.

In het geval van Orval bemoeien de monniken zich dus maar zijdelings met het brouwproces. Op hun website staat ook ruiterlijk dat ze dat bier voornamelijk zijn gaan maken om wat extra inkomsten te genereren. Dat neemt allemaal niet weg dat het een heerlijk en bijzonder bier is.

Maar gaan we dan naar Affligem, dat geen officiële trappist is, dan is de situatie daar niet zo heel anders. Ook hier een abdij die dateert uit de middeleeuwen. Op desite staat dat 6 roofridders hier, in de 11e eeuw, besloten een benedictijns klooster te stichten. En bier en kaas maken deden ze daar al snel.

Tot 1970 bleven de monniken dat ook zelf doen. Daarna gaven ze een brouwerij buiten de kloostermuren opdracht om hun bier, naar oud recept, te produceren. Het belangrijkste verschil met Orval is dat de brouwerij dus geen onderdeel meer uitmaakt van het klooster. Maar de paters van Affligem waren misschien wel meer en langer betrokken bij het bierbrouwen.

Het Affligem dubbel is een heerlijk donkerbruin bier. Vol van smaak, met veel caramel, maar ook ietsje bitter en zuur voor de balans. Met 6,8% is het niet overdreven zwaar.

Nog anders is de geschiedenis van de bieren van brouwerij sint Bernardus. Die zijn namelijk verbonden met de onder bierkenners vermaarde abdij van West-Vleteren. Daar wordt, naar de mening van velen, het beste bier ter wereld gemaakt, door echte trappistenpaters.

Het wordt maar mondjesmaat op de markt gebracht. De liefhebber moet het telefonisch reserveren en mag maar een beperkte hoeveelheid tegelijk kopen.

Hoe kan het dan dat bij mijn eigen dorpsslijter bier te koop is dat volgens hetzelfde recept gemaakt wordt ?

Aanvankelijk werd er in West-Vleteren bier en kaas gemaakt, voor eigen gebruik en de verkoop. Maar kort na de 2e wereldoorlog besloten de paters de productie te beperken. Met een brouwer in het nabijgelegen Watou werd een overeenkomst gesloten om, naar hetzelfde recept, bier te maken voor de commerciële verkoop.

De licentie met de trappisten werd in 1992 beëindigd. Maar de brouwerij ging gewoon verder met bierbrouwen, op dezelfde manier als voorheen. Al moet gezegd worden dat de blonde tripel in 1992 voor het eerst op de markt verscheen. Dit is dus geen regelrechte kopie van West-Vleteren-trappist.

Dat neemt niet weg dat het een stevig kwaliteitsbier is, met een bijpassend alcoholgehalte van 8%. Een echte tripel, dus, ondanks het wat oubollige etiket, dat regelrecht uit de jaren '50 lijkt te stammen. Ook dat zou je nostalgisch kunnen noemen.

Er wordt wel gezegd dat allerlei brouwerijen, met commerciële motieven, een abdijbier op de markt brengen, om te profiteren van de faam van de trappistenbieren. Maar ook de trappisten zelf beschermen hun status en commerciële belangen. Als liefhebber moet je je daardoor niet laten beïnvloeden, maar rustig proeven en genieten. Goed bier wordt zowel buiten als binnen de kloostermuren gemaakt.

---

De Strip: Dit deel van het Stripmannen-vervolgverhaal is weer gemaakt door De Stripman zelf. Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 4 en deel 5 van deze episode...

Volgende week begint een nieuw verhaal van de Geheimzinnige Hulpman !

Lees ook de vorige hoofdstukken: De Wind - Snuf de Hond - Muzikale Droom - Theo en Francien - Motorfietsen en Sportwagens - De Klaveet - Hot City - Teringhond - Het is niet wat je denkt   en Zork

En bezoek de website van de Geheimzinnige Hulpman, voor meer vervolgstrips !