Gebakken ballen (in de soep)

Slakken in de soep, komkommer of, in plaats van bouillonblokjes, vloeibare bouillon ? Mijn eerste soepverhaal maakte in 2006, op het Volkskrantblog, heel wat los. En dan was ik zelf ook nog het een en ander vergeten. Zo is het ook erg lekker om een scheut zure room in de soep te doen. En wat dacht je van een schep piccalilly in de bruinebonen- soep ? Of een handvol geraspte kaas ?

Maar als je het echt goed wil doen dan moet je zelf bouillon trekken, van een soepbeen, een mergpijp (dat is geen stuk gebak, jongelui, maar een koeienbot met het merg er nog in), een schenkelstuk (ja, inderdaad: een schijf koeien- scheenbeen, met het vlees er nog omheen) of poulet (dat is soepvlees). Daar heb je dan wel de hele dag voor nodig, al vraagt het weinig aandacht, gewoon een pan water, soepbeen of -vlees er in, hand zout en eventueel een bosje kruiden, vuur heel laag en vervolgens urenlang leuke dingen gaan doen.

Ouderwets koken is dat, daar heeft de jeugd van tegenwoordig geen geduld meer voor. Ooit heb ik erwtensoep gegeten waar een halve varkenskop aan ten grondslag lag. Kom daar nog eens om. De vraag is ook of het nog wel kan met die gekke koeienziekte en zo, zo'n stuk dierenbot met vleesresten in de soep ? Vandaar het praktische bouillonblokje. Daar zitten dan vaak ook de kruiden al in, je hebt tevens vegetarische varianten, voor personen die tegen het eten van vlees zijn en toch een lekker kopje soep willen. En het gaat gemakkelijker mee in de rugzak of fietstas.

Kampeergerechten, schreef een lezer. Mooi gezegd. Het liefst zou ik inderdaad recepten geven die je op de camping in elkaar kunt draaien. Met maar één pan en één mes. Dat gaat ook prima in de keuken thuis, hoor. Zo'n 12-delige messenset is eigenlijk weggegooid geld. Eén niet te groot, goed scherp, mes is genoeg. Geen karteltjes, want daar kun je niet fijn groente mee snijden. Maar voor op de camping voldoet een aardappelschilmesje al uitstekend.

Thuis houd ik het op een klein model koksmes, met een lemmet van een centimeter of twaalf. Handzaam genoeg om een uitje mee te schillen en toch ook geschikt om mee te snijden. Voor weinig te koop in elk warenhuis. Zo'n groot koksmes is echt iets voor hanige mannen. Om mee op te scheppen: Kijk eens hoe groot mijn mes is ! Kinderachtig en overbodig, meisjes, laat je niets wijsmaken.

Okee, ballen in de soep. Je kunt ze in potten kopen, bij de supermarkt. Ze smaken dan nergens naar en voelen in de mond aan als sponzen. Je kunt ze maken zoals mijn oma het deed. Die had in haar keuken meestal wel een pan soep op het petroleumstel staan. Naast het aquarium dat er ook uit zag alsof het gevuld was met soep. Helemaal groen en af en toe zag je iets oranjes voorbij komen. Geen wortel (kan ook heel fijn in de soep !) of verdronken voetballer (iets minder aan te bevelen) maar een goudvis (niet aan beginnen !).

Als oma ballen voor de soep maakte nam ze half om half gehakt (dat is varkens- en rundergehakt door elkaar gemengd) deed daar een handje peper en zout door en een beetje notenmuskaat en wierp er vervolgens kluitjes van in de kokende soep. Het grillig gevormde resultaat noemde ze onderzeeboten en om eerlijk te zijn hoopte ik altijd er niet teveel van op mijn bordje te krijgen, want erg smakelijk vond ik ze niet.

Nee, kinderen, echt lekkere soepballen moet je even bakken. Oh, daar lik je je vingers bij af ! Neem een half pondje mager rundergehakt. Doe het in een kom, stomp er met je vuist een kuiltje in. Breek daarin een ei (schillen weggooien !), kruimel er twee beschuitjes overheen, doe er zout peper en kruiden bij (in plaats van zout en kruiden kun je ook een kruidenbouillonblokje fijn kruimelen, in plaats van peper kun je ook sambal nemen) en hou je daarbij niet in. Eenmaal in de soep mogen je ballen best flink veel smaak hebben. Een uitje heel fijn erdoorheen snipperen kan, knoflook natuurlijk ook. Als je echt pikant wil doen: een flinke schep mosterd erbij.

Kneed de hele boel flink door elkaar en draai er kleine balletjes van, doorsnee 1 tot 1,5 centimeter. Zet een pan op een hoog vuur en doe er een flinke scheut olie (olijf, pinda of zonnebloem) of een stevige klont boter of margarine in. Draai de campingbrander iets lager als het vet heet is en doe een deel van de balletjes in de pan. Niet alle ballen tegelijk, want ze hebben een beetje ruimte nodig. Regelmatig bewegen met de pan, of omscheppen met een spatel. Zo bak je in een paar porties alle ballen mooi bruin.

Je kunt daarna in dezelfde pan soep maken, dan neem je als het ware de smaak van de gebakken ballen mee in je soep. En uiteindelijk de gebakken ballen in de soep doen (niet allemaal van te voren opeten, dus !). Ach, jongens en meisjes, de hele camping zal jaloers zijn !