Jan van Albert, de langste man ter wereld

Dankzij collega-blogger en facebookvriend Johan kon ik een aantal gratis e-boeken downloaden bij bookchoice.com. Dat is een boekenclub voor e-boeken en luisterboeken. Als je een abonnement neemt kun je er maandelijks 8 boeken gratis downloaden.

Vroeger had je net zulke clubs voor papieren boeken. Ik herinner me de Nederlandse Boeken Club (NBC), de ECI – wat volgens Wikipedia staat voor Europaclub Internationaal – en de English Bookclub. Daar kon je boeken met korting kopen en als je dat niet deed kreeg je automatisch het boek van de maand toegezonden. Na een fusie en een faillissement gaan NBC en ECI momenteel samen als 'Bookspot'.

Gratis boeken zijn leuk, uiteraard, als het tenminste boeken zijn die je graag wil lezen. Daar zit hem helaas de zwakte van het concept. Vroeger was het boek van de maand zelden een boek dat je graag wou hebben. Dus bestelde je vaak een ander boek, dat je eigenlijk ook niet heel graag wou, maar dat toch iets beter aansloot bij je smaak.

Bij het aanbod van Bookchoice is het ook zo. Er zitten wel boeken bij die ik wellicht leuk vind, maar nu ook weer niet zo leuk dat ik ze, normaal gesproken, zou kopen. Het is wel een gevarieerd aanbod, hoor. Romans, thrillers, historische boeken, maar sommige zijn me te romantisch, anderen gaan over oorlog en ellende.

Enfin... Een van de boeken die me wel leuk leek was 'De Reus Van Amsterdam', een historische roman, geschreven door Tanya Commandeur. Het is gebaseerd op het leven van Albert Johan Kramer, beter bekend als Jan van Albert, of 'Lofty', die leefde van 1897 tot 1976. Kramer was de zoon van een mandenmaker en groeide uit tot een buitengewone verschijning.

Het verhaal gaat dat hij bij zijn geboorte 8 kilo woog en als 7-jarige al meer dan 2 meter lang was. Daarna werd hij nog 40 centimeter langer, wat wel een vreemde groeicurve is. Meer dan 2 meter, in de eerste 7 jaar en in de jaren daarna nog maar 40 cm.

Hoe dan ook, Jan van Albert, de artiestennaam werd hem in Duitsland gegeven omdat hij Nederlandser klonk dan Kramer, had een succesvolle loopbaan als bezienswaardigheid. Vlak na de Eerste Wereldoorlog trok hij naar Duitsland, waar hij gekoppeld werd aan Josef 'Seppetoni' Fässler, een mannetje van slechts 69 cm hoog. Samen hadden ze een komische act.

Het duo trad op in Amerika, Zwitserland, Groot-Brittannië en andere landen. Jan van Albert kreeg een relatie met Mina, de zuster van Seppetoni, zij had een normaal postuur. Volgens de roman van Tanya Commandeur was het juist dat normale wat haar voor Albert zo aantrekkelijk maakte.

Zij schildert de reus af als een onzeker en onhandig jongetje, dat door zijn ouders maar wat graag meegegeven wordt aan een Duitse manager. In de jaren die volgen laat Albert alles maar over zich heenkomen. Hij laat Seppetoni en Mina achter, zodra er een Amerikaanse manager bij hem aanklopt. Hij trouwt met een meisje dat zegt een kind van hem te hebben gekregen.

Ondertussen blijft hij verlangen naar Mina en probeert weer terug naar Nederland te gaan, om onder zijn ongelukkige huwelijk uit te komen. Commandeur schrijft het hele verhaal in de ik-vorm, alsof de reus het zelf vertelt. Dat kun je zien als een manier om de lezer meer bij het verhaal te betrekken, maar voor mij werkt het niet echt.

Albert wordt afgeschilderd als een tobberige slapjanus, op het toneel heeft zijn piepkleine partner de leiding. Alles overkomt hem, hij geniet niet van de aandacht, zelfs niet van het bezoek aan het Witte Huis en een ontmoeting met de president van de Verenigde Staten. Het boek lijkt als belangrijkste boodschap te hebben dat een reus, of in het algemeen iemand met een bijzonder uiterlijk, ook maar een mens is die eigenlijk verlangt naar een eenvoudig bestaan en een gezin. Dat zal best waar zijn, maar het is wel een open deur en dat is niet de enige die er in het boek ingetrapt wordt.

De schrijfster heeft gesproken met familie en mensen die Albert nog in levende lijve hebben meegemaakt. Je krijgt ook best een aardige indruk van het leven van een variété-artiest, in de periode tussen de beide Wereldoorlogen. Het is jammer dat ze van de hoofdpersoon niet een sympathiekere man heeft weten te maken.

De echte Albert Kramer trad decennia lang op met zijn partner Seppi. In de jaren '50 had hij er genoeg van en opende met Mina eerst een sigarenwinkel en daarna een café. Hij richtte ook de Klub van Lange Mensen op. Wikipedia beschrijft zijn levenseinde: 'Kramer overleed in 1976 in verpleeghuis De Drie Hoven in Amsterdam Slotervaart. Daar verbleef hij vanaf juni 1975, nadat zijn beide benen waren geamputeerd ten gevolge van vaatproblemen en circulatiestoornissen.'

Albert was vermoedelijk de langste Nederlander die ooit geleefd heeft. Hij was een internationale beroemdheid, maar we zijn hem helemaal vergeten. Wat dat betreft is het goed dat er nu een boek over hem is.

Er zijn op internet heel wat foto's en ook filmbeelden te vinden van Albert. Bijvoorbeeld een filmpje met zijn partner Seppetoni in Nederland. 

Nog wat bewegende beelden van de BBC. 

Een wat langere levensbeschrijving, met wat foto's, staat op de website Ons Amsterdam.

 

 

De Strip is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman en wordt volgende week vervolgd. Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 - deel 6 - deel 7 en deel 8 van dit verhaal.

 

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van het vorige verhaal.

 

Klik op de tekening voor een grotere weergave.