zondag 12 augustus 2018

2000 jaar oude geschiedschrijving en propaganda van Julius Caesar


Op zoek naar leesvoer viel mijn oog op een boek dat ik lang geleden kocht, maar nooit helemaal gelezen had, 'De strijd om Gallië' geschreven door Julius Caesar zelf. Het oorspronkelijke geschrift dateert van ruim 2000 jaar geleden, 58 tot 51 voor Christus om precies te zijn, maar mijn editie is uitgegeven in 1980. Ik kocht hem ooit via de English Bookclub en heet dan dus 'The Battle For Gaul'.

Voor mensen die niet weten wat een boekenclub is: daar kon je lid van worden en dan kreeg je elk kwartaal een catalogus toegezonden. Daar moest je dan 1 boek uit kiezen, meestal voordelig geprijsd. Koos je geen boek dan kreeg je automatisch het 'keuzeboek' toegezonden. Dat was doorgaans een bestseller waar je niet op zat te wachten. Maar het aanbod was breed dus meestal was er wel een betere keuze te maken. De English Bookclub verkocht uiteraard alleen Engelstalige boeken.

Waarom ik indertijd voor Caesar heb gekozen weet ik niet meer. Misschien vanwege Asterix en Obelix. Ik weet wel dat ik het na een paar bladzijden in de kast heb gezet en niet meer heb aangeraakt, behalve bij verhuizingen. Nu ben ik er weer in begonnen en ik moet zeggen, het leest verrassend vlot.

Caesar schreef zijn verslagen, over de strijd in Gallië, om zijn superieuren te infomeren – hij was toen nog geen keizer – en om zijn eigen daden extra positief naar voren te brengen. En hij deed dat bondig en boeiend, maar het is deels dus ook propaganda.

Desondanks is het een bijzondere ervaring om, 2000 jaar later, de verslagen te lezen van een Romeinse veldheer. Niet dat Julius jaren achtereen alleen maar oorlog aan het voeren was. Dat was toen een seizoensgebonden bezigheid. In de winter verbleef hij doorgaans in Noord-Italië waar hij zich bezig hield met bestuurlijke taken, rechtspreken en het voorbereiden van het volgende oorlogsseizoen.

Oorlogen waren niet alleen mogelijkheden om het eigen territorium uit te breiden, het ging Caesar ook om financieel en politiek gewin. En wij hebben er nog steeds de naam van de maand Maart aan te danken, genoemd naar de Romeinse god van de oorlog, Mars.

Van zijn soldaten en de meeste van hun tegenstanders moet je je wel afvragen wat hen bezield heeft. Elkaar met speren, zwaarden en knuppels te lijf gaan, nauwelijks beschermd – de Galliers vochten vrijwel naakt, de Britten alleen gehuld in blauwe verf – in een tijd waarin er geen doorbetaald ziekteverlof was en de medische zorg niet veel voorstelde.

Dat verklaart misschien waarom er vaak al na een paar schermutselingen vrede gesloten werd met naburige stammen. Daarbij werden gijzelaars genomen om komende vijandelijkheden te ontmoedigen. Soms werden overwonnen mannen, vrouwen en kinderen verkocht als slaven en dan werden hun kostbaarheden natuurlijk ingepikt.

Opmerkelijk is het dat Caesar zijn tegenstanders doorgaans afschilderde als barbaars, ongedisciplineerd en chaotisch, waarna die in de strijd toch verrassend eensgezind en slim tegenstand wisten te bieden. De Galliers gaven zich niet zomaar gewonnen en brachten de Romeinen hier en daar flinke nederlagen toe.

Toch weet Caesar, dankzij zijn strategisch inzicht, de superieure bewapening en training van zijn soldaten, slim onderhandelen en door verschillende Gallische stammen tegen elkaar op te zetten, grote delen van het huidige Frankrijk, België, Nederland en een stukje van Engeland onder Romeinse gezag te brengen.

Mede door die successen weet hij het later tot keizer te schoppen. Maar dat staat niet in dit boek. Over Asterix en Obelix schrijft hij trouwens ook geen woord...

(Wel over Ambiorix, die de stripliefhebber zou kunnen kennen uit de verhalen van Suske en Wiske...)


Zie ook op Wikipedia over de GallischeOorlog e.v. 



De Strip: In verband met de hittegolven hanteren de Stripmannen voor de komende paar weken een tropenrooster. Dus deze keer een oud stripje. Als de temperaturen wat gezakt zijn wordt het werk aan nieuwe verhalen hervat. 

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 - deel 6 - deel 7 - deel 8 - deel 9 - deel 10 - deel 11 en deel 12 van het vorige verhaal.

Klik op de tekening voor een grotere weergave. 

Bezoek ook onze internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men

4 opmerkingen:

Zelfstandig journalist Antwerpen zei

Asterix en Obelix waren nog een strijdplan aan het uitdokteren ten ten tijde van schrijven :-).

Jan de Stripman zei

Hij schrijft wel over de druïden, maar niets over de toverdrank. Weer wel over Vercingetorix en de slag bij Alesia, maar daar wilden Asterix en Obelix liever niet over praten...

martin zei

Het is zo lang geleden en vermoedelijk had je het niet lang volgehouden tussen de mensen van toen, maar op schrift - in oude boeken - lijken die verschillen toch niet zo groot. Mijn zoon las onlangs een boekje van me dat 2500 jaar geleden geschreven is, de kunst van het oorlogvoeren, met verrassend heldere inzichten.

Jan de Stripman zei

@martin - De wereld verandert maar de mensen niet...;o)