donderdag 23 februari 2012

Het ideale vulpotlood - Over tekenmateriaal en -techniek



Het ideale vulpotlood is er een dat je kunt vinden en waar een stiftje in zit. Dat klinkt misschien een beetje flauw, maar heel veel meer eisen zou ik er niet aan willen stellen.

Afgelopen dinsdag wilde ik verder schetsen aan mijn nieuwe strip. Maar bij de eerste potloodstreek verdween het puntje terug in mijn vulpotlood. Dat kan gebeuren als het grafietstiftje te kort is geworden.

Geen nood, dacht ik, ik heb nog wel ergens reserve stiftjes. Een half uur later had ik 4 vulpotloden gevonden en 2 doosjes grafietstiftjes. Helaas bleek, na enig gepuzzel en gepruts, dat voor alle potloden stiftjes van 0,5 mm nodig waren en ik alleen puntjes van 0,7 mm had.


Beetje sukkelig. Ik herinnerde me dat ik nog een ander vulpotlood moest hebben, geel van kleur, misschien dat de stiftjes daar wel in pasten ? Nog een half uur later besloot ik maar op te houden met zoeken. En ook het tekenen stelde ik maar even uit. Wat je daar, naast een goed gevuld potlood, in ieder geval bij nodig hebt is rust en kalmte. Die waren inmiddels ook zoek.

potloodschets
Uiteindelijk kocht ik een dag later bij de plaatselijke kantoorboekhandel 2 doosjes stiftjes van 0,5 mm en nog maar een extra vulpotlood. Nu heb ik er 5, die allemaal gevuld zijn met passende stiftjes. Jammer genoeg verkocht men geen vulpotloden waar stiftjes van 0,7 mm in passen. Dat moet dan maar een andere keer, bij een beter gesorteerde winkel.

Over het algemeen stel ik niet al te veel eisen aan mijn materiaal. Ik heb ook wel getekend met ouderwetse potloden die je met de puntenslijper van een scherp puntje moet voorzien. Of met een vulpotlood voor dikke grafietstiften.


Op de pc ingekleurd

En op 120 grams tekenpapier, op Bristolboard en zelfs krimpvrij, gematteerd polyester tekenfolie, met speciale buisjespennen met robijnen punt. Maar tegenwoordig ben ik, wat ondergrond betreft, al tevreden met het meest simpele printerpapier. Als de inkt er maar niet op uitloopt en het niet te snel kreukt bij het gummen.

Voor het inkten gebruik ik de laatste jaren viltstiften en fijnschrijvers. Veel plezier heb ik van een setje van 3 van het merk Edding. Die zijn bijna zo strak als ouderwetse Rotringpennen. Maar, voor de dikkere lijnen, gebruik ik ook heel goedkope modelletjes van andere merken.

Penseeltekening
Vroeger, toen ik het tekenen nog wat sportiever opvatte, werkte ik met Oost-Indische inkt en kroontjespennen, of fijne penseeltjes. Die laatste zijn echt voor de fijnproevers. Het kost een paar jaar voordat je het tekenen met een penseel onder de knie hebt, maar het loont de moeite.

Mooie volle lijnen, die van haarfijn tot lekker dik uit kunnen waaieren. Het voornaamste nadeel is dat je op groot formaat moet werken en in het digitale tijdperk is het wel prettig als je werkstuk, in één keer, onder de scanner past. En als zo'n grote tekening eenmaal verkleind en weer aan elkaar gephotoshopt hebt, is het maar de vraag wie er nu eigenlijk nog ziet hoe prachtig je penseellijnen zijn.

Potloodschets, geïnkt en ingekleurd op de pc
Als alternatief heb ik ook nog een tijd het inkten helemaal per computer gedaan. Je kunt heel mooie tekentablets kopen, met drukgevoelige pennen, waar je na enige oefening net zo goed mee kunt werken als met echte inkt en penselen. Groot voordeel is dat je gemakkelijk foutjes kunt corrigeren, of zelfs hele delen overnieuw kunt doen, zonder je tekening te verpesten.

Maar goed. Zoveel tijd en energie kan ik inmiddels niet meer in mijn tekenwerk stoppen. Het moet sneller en efficiënter en dan is het ouderwetse potlood en viltstiftwerk nog het handigste. Als je ze kunt vinden en als ze goed gevuld zijn, natuurlijk.

Geïnkt op de pc in combinatie met bewerkte foto
De potloodschetsen inkt ik dus weer gewoon op papier. Die tekening scan ik en kleur ik in op de laptop. Het fijnere werk gaat heel prettig met de vingers en het touchpad. Soms experimenteer ik wat met combinaties van foto en tekening. Zo blijft het spannend...



9 opmerkingen:

Antoinette Duijsters zei

Mooie beschrijving hoe je werkt, ik teken nog altijd gewoon met potlood.

Wout zei

Mooie techniek Jan, vooral die onderste. Ik geloof dat ik wel eens in dat café ben geweest (mijn vrouw komt uit Soest), het viel me toen op dat de oorspronkelijke bevolking nog behoorlijk agrarisch is en dat had ik helemaal niet gedacht. Hartelijke groet.

Jan de Stripman zei

@antoinette - En daar is niets mis mee !

@wout - Ja, De Kuil is een behoorlijk traditioneel Soesters café. Ik ging er vroeger wel eens biljarten. De dorpsbevolking die wat avontuurlijker ingesteld is gaat natuurlijk uit in Amersfoort, Utrecht, of Hilversum...;o)

Zelfstandig journalist Antwerpen zei

Traditioneel is het mooist, lijkt mij.

Annet zei

Mooi, een kijkje in de teken'keuken'....

de rookvogelwachter zei

Herkenbaar, zelf heb ik een keer het omgekeerde gehad en een tijdje vertwijfeld geprutst aan zo'n vulpotloodje omdat het stiftje steeds naar binnen schoof. Logisch want er zat een 0.5 stiftje in een 0.7 potloood. Met rotringpennen hen ik ook nog heel wat afgetobd...
Bij jou maakt het allemaal niet uit zie ik, het resultaat is iedere keer goed.

Jan de Stripman zei

@zelfstandig journalist - Je bedoelt het café...?

@annet - Zoals beloofd...;o)

@rookvogelwachter - Met die rotringpennen was het de kunst om ze aan de praat te houden. Als je er elke dag mee werkt lukt dat nog wel, maar laat zo'n pen een weekje ongebruikt liggen en de boel gaat verstoppen. Dan sta je een hele tijd te spoelen onder de kraan en te prutsen voor er weer beweging in komt...;o)

natuurkieker Coby Koops zei

Hoi Jan,
Wat leuk, zo'n uitleg en kijkje in de keuken van de striptekenaar!
En mooi dat je dat allemaal met mooie illustraties verduidelijkt.
Natuurkieker Coby

ruyter zei

superleuk artikel!