Big Bill Broonzy – Een zeldzaam talent

De top 2000 heb ik dit jaar niet zo fanatiek gevolgd. Wel ving ik de opmerking op dat er zo weinig nummers van zwarte artiesten in de bovenste 50 stonden. Dat is wel gek want de moderne popmuziek wortelt stevig in de zwarte traditie, van blues, gospel, soul en jazz, tot reggae en hiphop.

De meeste blanke muzikanten uit de jaren '60 en '70 noemen zwarte artiesten als hun grote voorbeelden. Dat gaat van Cuby & the Blizzards tot the Rolling Stones.

In het tv-programma over de top 2000 kwam een stukje interview voorbij met Ray Davies, van the Kinks, die vertelde dat hij ooit liedjes probeerde te schrijven in de stijl van Big Bill Broonzy. Ook een zwarte muzikant die veel blanke jongeren tot voorbeeld heeft gediend.

Big Bill was de eerste zwarte bluesmuzikant waarvan ik zelf ooit muziek hoorde. Mijn ouders hebben een lp die rond 1955 is opgenomen in de Philipsstudio's in Baarn. Mijn vader heeft daar nog een blauwe maandag gewerkt als onderhoudsman en zo waarschijnlijk die plaat opgepikt. Broonzy had toen al een hele loopbaan achter zich en met succes de overstap, van een zwart, naar een blank publiek gemaakt.

William Lee Conley Broonzy werd vermoedelijk geboren in 1898, in Lake Dick, in de zuidelijke staat Arkansas, in een eenvoudig boerengezin met 17 kinderen. Zijn eerste muziekinstrument was een zelfgemaakte viool.

Hoewel hij al jong optrad op locale feesten en partijen duurde het tot 1920 voor probeerde om professioneel muzikant te worden. Hij liet het boerenbestaan achter zich en trok naar Chicago. Daar ontwikkelde hij zich tot een vooraanstaand zanger en gitarist.

In de loop van de jaren '30 en '40 maakte hij honderden plaatopnamen onder eigen naam en werkte mee aan vele projecten van andere muzikanten. Hij was lid van The Famous Hokum Boys, een band die speciaal bijeenkwam om liedjes op te nemen in de toen populaire Hokum-blues-stijl. Denk daarbij aan vrolijke melodietjes, gewaagde teksten en flitsend gitaarspel. Blues was toen ook feestmuziek.

Na de tweede wereldoorlog werd Broonzy in Chicago voorbij gestreefd door jongere muzikanten, die gebruik maakten van elektrisch versterkte instrumenten. Maar terwijl generatiegenoten de gitaar in de wilgen hingen, wist Broonzy zichzelf opnieuw uit te vinden.

Wellicht geïnspireerd door het succes dat hij had gehad als deelnemer aan de, in 1938 en '39 door jazzpromotor John Hammond georganiseerde, 'From Spirituals to Swing'- concerten, in de Carnegy Hall in New York, maakte hij de overstap naar een nieuw blank publiek.

Broonzy verliet de blues-scene en sloot zich aan bij de folk-revival. Hij presenteerde zich als eenvoudige plattelander, nam naast zijn eigen bluesnummers ook gospels en voksliedjes op in zijn repertoire en toerde met groot succes door de VS en Europa.

Dat is de Big Bill Broonzy die we hier hebben leren kennen. Op de hoes van de lp van mijn ouders wordt hij 'een van de laatste nog levende blueszangers' genoemd. Een etiket dat velen na hem hebben gebruikt. Een knap staaltje marketing en de reden waarom hij door sommige puristen verguist wordt. Te commercieel.

Maar dat was wellicht zijn grootste talent. Hij was een indrukwekkende zanger en een geweldige gitarist, maar wat hem zeldzaam maakte was zijn vermogen om telkens weer een nieuw publiek te vinden en te veroveren met zijn muziek.

Broonzy stierf in 1958 ten gevolge van kanker. Zijn enige zoon blijkt in Nederland te wonen, geboren uit een relatie met een bezoekster van een van zijn concerten in 1955.

Zie ook de Engelse Wikipedia 

Broonzy.com een mooie website met biografie, discografie, foto's en muziekfragmenten.

Een reportage uit het radioprogramma OVT over Big Bill in Nederland. 

Op YouTube is een hele reeks filmpjes te vinden met beelden en muziek van Big Bill Broonzy.

De Strip: Dit deel van het Stripmannen-vervolgverhaal is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Ga naar het vervolg of lees de vorige hoofdstukken De Wind - Snuf de Hond - Muzikale Droom - Theo en Francien en Motorfietsen en Sportwagens