Oude middeleeuwse kastelen en splinternieuwe...

Het aardige van wielerwedstrijden op de tv is dat je niet alleen sport te zien krijgt, maar ook fraaie landschappen en bouwwerken. Bij camerabeelden vanaf de motor schieten die meestal met te grote snelheid voorbij om er echt van te genieten. Gelukkig krijgen we ook beelden vanuit de lucht.

De televisiemakers beseffen dat hun kijkers dit soort plaatjes waarderen en laten de helikopter af en toe een rondje draaien om een mooi stadje, een fraaie kerk, of een schilderachtig kasteel. Een enkele keer word ik door die beelden zo getroffen dat ik op internet op zoek ga naar informatie en foto's.

Afgelopen woensdag was het weer zover. Nog wat suf, want net ontwaakt uit mijn middagdutje, zag ik bij de Tour de France, een mooi middeleeuws kasteel voorbij komen. Onder in beeld las ik 'chateau de maurise'. Tenminste dat dacht ik, maar een eerste zoektocht naar die naam leverde op internet niets op.

Ik probeerde andere spellingen en zocht wat algemener naar kastelen in het arrondissement Tarn, maar zonder succes. Met Google Maps volgde ik zelfs de route die de renners gereden hadden, maar ik vond geen dorp of kasteel met die naam.

Al min of meer verzoend met de hopeloosheid van mijn speurtocht, pakte ik een Frans boek over kastelen uit mijn kast. Ik bladerde er wat in en keek uiteindelijk in het register. Geen 'chateau de maurise', maar wel een 'mauriac'.

De beschrijving leek me aardig te kloppen. Gauw terug naar de computer en jawel, daar had je hem. Veel informatie was er niet te vinden, maar wel een aantal mooie foto's. Het kasteel van Mauriac blijkt fraaie interieurs te hebben en wordt momenteel gebruikt als hotel-restaurant.

Het ligt strategisch, aan de rand van een hoogte, maar wat mij vooral trof was de imposante ingangspartij. Een brede muur met aan elk uiteinde een zware ronde toren. In het midden een poort geflankeerd door smallere torens. De afwezigheid van grote vensters geeft het een authentiek middeleeuws karakter.

Op deze website vind je informatie over logeermogelijkheden en zalenverhuur, met foto's en een wervend filmpje.

De tour van 2009 kwam voorbij een ander opmerkelijk kasteel, het chateau de Guédelon. Vanuit de lucht leek het op de ruïne, van een vierkant, middeleeuws kasteel, die gerestaureerd werd. De werkelijkheid bleek anders. Dit kasteel werd niet opgegraven of hersteld, maar helemaal nieuw opgebouwd.

Het gaat hier om een sterk staaltje van experimentele archeologie. Bij een verlaten steengroeve en gebruikmakend van lokale steen en hout uit de omringende bossen, is een ploeg van 50 mannen en vrouwen aan het werk. Om er achter te komen, hoe het in de 13e eeuw nou precies ging, bouwen ze een compleet kasteel naar middeleeuws model.

Een wonderlijk project ! Op de website is al aardig te zien hoe het er ooit uit zal gaan zien. De bouw in 1997 begonnen. De planning is om rond 2022 klaar te zijn.

Naar aanleiding van helikopterbeelden tijdens de Giro d'Italië ging ik, in 2009, op zoek naar informatie over de grootste stenen constructie van Europa: Het fort Fenestrelle, in Noord-Italië, nabij Turijn.

Met behulp van de Italiaanse versie van Wikipedia (en Google translator ) kwam ik er achter dat de Turijnse vorst Vittorio Amedeo I in 1727 opdracht gaf voor de bouw van dit fort.

Het is aangelegd op een bergkam en beslaat een oppervlakte van 1,3 miljoen vierkante meter. Het heeft een lengte van ruim 3 kilometer, met een totaal hoogteverschil van bijna 700 meter. Het duurde 122 jaar voordat de totale versterking gereed was.

Alleen in de 2e wereldoorlog is er daadwerkelijk gevochten bij fort Fenestrelle. De rest van de tijd deed het voornamelijk dienst als gevangenis. Na WO II werd het fort ontruimd en onttakeld. Het verviel tot een ruïne en pas in de jaren '90 werd er werk gemaakt van enig herstel. Sindsdien is ook weer te bezoeken.

Op de website van de provincie Torino staat een hele reeks, prachtig mooie, 360 graden foto's. Waar je, door er met de muis op te klikken, in kunt rondkijken alsof je er zelf rond loopt. Zo krijg je een goede indruk van dit imposante bouwsel.

Delen van deze tekst zijn eerder gepubliceerd op het Volkskrantblog...