zondag 2 juni 2024

De vinger !?


In het jeugdjournaal
zag ik een bericht over een meisje dat met haar vinger bekneld was geraakt, in de zitting van een bankje. Die zitting bestond uit een metalen rooster. De brandweer kwam eraan te pas, om het meisje los te zagen. Ze werd naar het ziekenhuis gebracht met, om haar vinger, een stukje van dat rooster. De nieuwslezeres eindigde het onderwerp met de geruststellende mededeling dat 'die gelukkig kon worden verwijderd'.

'Wat !?', riep ik naar de TV. 'De vinger ???'

Waarschijnlijk is het verschil tussen 'die' en 'dat', over een paar jaar, helemaal verdwenen. Het is nu al heel gewoon, voor veel mensen, om die woorden, zomaar, willekeurig te gebruiken. Het kan dus best zijn dat veel mensen, als ze dit verhaaltje lezen, niet begrijpen waar mijn verwarring vandaan komt. Voor hun is het zonneklaar dat het dat stukje van de bank was, die verwijderd werd en niet de vinger.

Logisch ! (Maar anderen gaan me nu wijzen op de fout hierboven.)

Het is heel gewoon dat je, op radio en TV, allerlei mensen 'die' en 'dat' verkeerd hoort gebruiken. En niet alleen ongeschoolde personen, zoals sporters en hun begeleiders, of presentatoren, maar ook deskundigen, mensen waarvan je een bepaalde graad van opleiding verwacht. Laatst hoorde ik nog zo'n expert vertellen, over een meisje 'die' heel dapper was geweest.

Waarop ik weer ging roepen naar de TV: 'Dat ! Het is dat meisje !!'

Even voor de mensen die het nog steeds niet snappen – ik denk dat ze die soort dingen tegenwoordig niet meer leren op school – (zoek de fout in het vorige zinnetje). Als iets het lidwoord 'het' heeft dan zeg je 'dat'. Bijvoorbeeld 'dat mannetje', want het is 'het mannetje'. Als er 'de' voorgezet wordt zeg je 'die'. Dus: 'Die vrouw', want het is 'de vrouw'.

Dus, als we terug gaan naar het begin van dit verhaal, het is 'het stukje van de bank' en het is 'de vinger'. Heb je het over het stukje en de vinger en dat 'die verwijderd kon worden'. Dan is de vinger dus geamputeerd. Het verhaal heeft dan geen vrolijke afloop.

Nu wilde ik een soepele overgang maken naar een heel ander onderwerp, maar erg makkelijk is dat niet. Desondanks ga ik een poging doen:

Je zou bij 'de vinger' ook aan iets heel anders kunnen denken. Bijvoorbeeld de Europese verkiezingen, van komende week. Er zijn momenteel nogal wat politici en dus kiezers, die het liefst Europa 'de vinger' zouden willen tonen. Of geven, ik weet niet precies hoe je dat zegt, ik heb er weinig ervaring mee. Het opsteken van de middelvinger is in ieder geval een beledigend gebaar, waaruit minachting spreekt.

Het zou mooi zijn als die mensen, of dat soort mensen, zich dan ook niet zouden bemoeien met de Europese politiek en zich niet kandidaat zouden stellen. Maar helaas doen ze dat wel. Hun motivatie is vooral het tegenhouden van allerlei maatregelen en wetten. In veel gevallen zijn dat belangrijke maatregelen en wetten. Bijvoorbeeld over natuurherstel, duurzaamheid en een menselijk vluchtelingenbeleid.

Ik hoop stilletjes dat iedereen die zijn vinger opsteekt naar Europa, komende donderdag, lekker thuisblijft. Maar dat iedereen, die natuur en medemenselijkheid wel belangrijk vindt, wel gaat stemmen. En dan het liefst niet op liberale, christelijke of extreemrechtse partijen.

Tot zover mijn taal- en stemadvies. En die opmerking over ongeschoolde sporters en zo, dat is een grapje. Er zijn ook goed geschoolde sporters, natuurlijk, die nooit taalfouten maken. 

(Taal is best ingewikkeld. Wie het precies na wil lezen kan op deze website terecht.)

 

 
De Strip is gemaakt door de Stripman zelf. Klik hier voor deel 1 - deel 2 en deel 3 van dit verhaal.
 
Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 - deel 6 - deel 7 - deel 8 - deel 9 - deel 10 - deel 11 en deel 12 van het vorige verhaal.
 
Klik op de tekening voor een grotere weergave. 
 

4 opmerkingen:

martin zei

ik denk dat ze die soort dingen tegenwoordig niet meer leren op school

er zijn volgens mijn twee oplossingen
die = dat, of
weg met soort

Jan de Stripman zei

@martin - Heel goed ! Jij hebt opgelet op school...;o)

Zelfstandig journalist Antwerpen zei

En wanneer komt dit dan aan de beurt :-)? Ik zal je stemadvies volgen voor België.

Jan de Stripman zei

@zelfstandig journalist - Dit valt in dezelfde categorie als dat. Net als die en deze...;o)