Ik overdrijf natuurlijk een beetje, maar ik heb gewoon nooit iets met de vendelzwaaiende en prijs-schietende vereniging, die zich het Groot Gaesbeeker Gilde noemt, te maken gehad. Ik groeide op in andere kringen, met andere liefhebberijen.
Tot ik gisteren de plaatsnaam Soest en de naam Van Gaasbeek tegenkwam, in het boek dat ik aan het lezen ben. Het gaat om 'Nobel Streven', geschreven door Frits van Oostrom. Het boek is bekroond als beste geschiedenisboek van 2018.
Het is een erg leuk boek, dus die prijs verdient het. Het volgt de levensloop van de middeleeuwse ridder Jan van Brederode, die van grote rijkdom in ernstige financiële problemen vervalt, in het klooster treedt, daar weer uit komt, in de gevangenis belandt en daarna aan de kost probeert te komen als huurling. Hoe het uiteindelijk met hem afloopt weet ik nog niet, want ik heb nog ruim 100 bladzijden te lezen.
Jacob van Gaasbeek – gewoon geschreven zonder dat semi-sjieke 'ae' – was een van Jan van Brederodes tegenstrevers. Het blijkt dat van Gaasbeek de opbrengsten van zijn landerijen rondom Soest geschonken heeft aan de plaatselijke bevolking.
Als ik op internet zoek, bij Wikipedia, vind ik dat het gilde genoemd is naar Jacob, die geboren werd in 1395. Daar staat dat het gilde al sinds de 14e eeuw bestaat en '...de in haar bezit zijnde landerijen aan haar leden verpacht'.
Op de website van het gilde staat meer informatie, de naam Gaesbeker Gilde stamt uit het begin van de 15e eeuw: 'Jacob van Gaesbeek, in die tijd Heer van Soest, verloor zijn zoon Antonie bij een vermaning door Jacob over de wijze waarop Antonie te paard zat. Antonie viel van het paard en brak zijn nek. Als boetedoening schenkt Jacob van Gaesbeek landerijen aan het gilde en aan het plaatselijke klooster Mariënburg.'
Van Oostrom schrijft dat de schenking uit 1439 dateert. Maar de achtergrond ervan is, volgens hem, iets minder onschuldig. Jacob van Gaasbeek was een vreemd ventje. In het boek staat dat hij, volgens een latere bron, gestoord gedrag vertoonde: '...dat hij van sijne sinnen verruckt ende verduijzelt was...'.
Hij was van hoge adel en verkeerde in de hoogste kringen, zodat hij in 1403, toen hij nog pas 8 jaar oud was, al in staat was om de graaf van Holland, Albrecht van Beieren, te schofferen. Als 15-jarige trad Jacob in het huwelijk en een jaar later was hij reeds vader. Zelfs voor die tijd erg jong.
In later jaren viel hij op door vreemde incidenten, zoals het inbreken in een kerk, omdat hij honger had. Maar het gekste was dat voorval waaraan het Soester Gilde zijn inkomsten dankt.
Volgens van Oostrom ergerde van Gaasbeek zich groen en geel omdat zijn zoon Antonie zo onridderlijk op zijn paard zat. Vader Jacob ontstak in razernij en sloeg Antonie dood. 'Uit wroeging schonk van Gaasbeek de Soestenaren voor eeuwig de opbrengst van zijn land aldaar.'
In de 15e eeuw verdween je als edelman niet achter de tralies als je je eigen zoon had vermoord, Jacob bleef in de jaren daarna een invloedrijke figuur. Maar volgens van Oostrom was het gebeuren wel de vermoedelijke reden dat van Gaasbeek nooit tot ridder geslagen is.
Zo zie je: Dat gilde heeft een duister verleden...
Meer informatie op Wikipedia: Groot Gaesbeker Gilde
De website van het Groot Gaesbeker Gilde: www.gildesoest.nl
En over het boek van Van Oostrom: www.nobelstreven.nl
De Strip: De strip - die los staat van het geschreven bericht - is gemaakt door Jan de Stripman zelf. Klik hier voor deel 1 en deel 2 van dit verhaal.
Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 en deel 5 van het vorige verhaal.
Klik op de tekening voor een grotere weergave.
Bezoek ook onze internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men
9 opmerkingen:
Goed dat je er nooit iets mee te maken hebt willen hebben. (Sjoe vier werkwoorden achter elkaar, makkelijk kan het dus niet zijn.)
In die tijd was de hertog van Bourgondië de feitelijke machthebber in de Lage Landen. Grote kans dat ze die Van Gaasbeek ook nog hebben gekend.
@martin - Ik zal onbewust door gehad hebben dat er iets niet deugde...;o)
@Zelfstandig Journalist - De zoon van Albrecht van Beieren, graaf Willem VI was gehuwd met Margaretha van Bourgondië. Nadat hun dochter, Jacoba, in 1433 afstand deed kwam het graafschap Holland onder het directe bewind van de Bourgondiërs. Maar of Jan van Brederode toen nog leefde ?
Een heel mooi verhaal, spannend en vreemd. Wat een gekke tijden waren dat, vroeger. Ik heb het boek op mijn lijstje gezet. Lijkt me een interessant boek.
Ik heb 'Nobel Streven' inmiddels uit. Jan van Brederode sneuvelde als huurling, waarschijnlijk in Franse dienst, bij de slag van Azincourt, in 1415. Dat was dus voor de lage landen onder direct Bourgondisch gezag kwamen.
Jacob van Gaasbeek leefde tot 1439, die heeft het dus wel meegemaakt. Hij streed eerst aan de kant van Jacoba van Beieren tegen de Bourgoniërs, maar werd later raadsheer van Holland in dienst van de Bourgondische Filips de Goede...
Zie je. Ze kenden elkaar!
Prachtig boek. Geluisterd tijdens een aantal flinke wandelingen. Wist al van het feit dat het Gilde uit Soest een groot landgoed had. Daar is enige jaren geleden een landjuweel georganiseerd. Weet nu pas waar dit bezit vandaan komt…
@anoniem - Er worden elk jaar gildefeesten georganiseerd, op het gildeterrein, vlakbij de oude kerk in Soest. Vendelzwaaien, er wordt gestreden om de titel van schutterskoning en er zijn optredens, meestal van Nederlandse artiesten.
Dat begreep ik van een kennis die er dit jaar is geweest. Mooie traditie
Een reactie posten