zondag 3 januari 2016

Een nieuw begin, het oude rommeltje


Zo, het nieuwe jaar is begonnen. We zullen eens een frisse start maken. Of eigenlijk... we gaan maar gewoon verder waar we mee bezig waren. Want daar komt het toch op neer. We vieren een paar uurtjes feest, geven elkaar een zoen, drinken een glaasje en gaan weer gewoon door met waar we mee bezig waren.

Ik schrijf weer gewoon een verhaaltje, de strip gaat nog een aflevering verder, we kijken naar het darten op de TV, het kabinet zit er nog, de vluchtelingen moeten opgevangen worden, het klimaat warmt op.

Eigenlijk is het raar om een nieuw jaar te beginnen ergens halverwege een seizoen. Zou het niet logischer zijn om het nieuwe jaar te starten na de winter ? In de lente lopen de bomen en planten weer uit en gaan de vogels weer zingen. Dan begint er echt iets nieuws.

Dat blijkt geen nieuw idee. Bij de oude Romeinen begon het jaar op 1 maart. Na de winter dus. Dit was zo ingesteld omdat er dan weer gevochten kon worden. De eerste maand van het jaar werd daarom genoemd naar de god van de oorlog, Mars.

We kunnen de resten van de Romeinse kalender verder nog waarnemen in de namen van de maanden september tot en met december, de zevende tot de tiende maand.

Het was Julius Cesar die de boel in de war gooide. Hoewel hij eigenlijk een scheve situatie herstelde. Bij de oude kalender telde het jaar slechts 355 dagen en daardoor schoof het begin van het jaar telkens op, ten opzichte van het zonnejaar. In de ruim zeven eeuwen dat men deze kalender gebruikte was het begin van het jaar bijna 3 maanden opgeschoven. Met gevolg dat men op 1 maart helemaal niet ten strijde kon trekken, omdat het dan nog hartje winter was.

Caesar bepaalde dat het jaar op 1 januari zou beginnen, de maand Quintillis, oorspronkelijk de vijfde maand, werd naar hem Juli genoemd. Later zou keizer Augustus de zesde maand, Sextillis, inpikken.

Omdat ook de Juliaanse kalender niet helemaal gelijk liep met de zon werd in de 16e eeuw, ten tijde van Paus Gregorius XIII, een correctie ingevoerd. Een behoorlijk ingewikkelde ingreep, die vooral met het aantal schrikkeljaren te maken had.

Het gevolg blijft een rommeltje. September tot en met december zijn helemaal niet meer de zevende maand tot en met de tiende maand en het begin van het jaar, middenin de winter, is ook niet echt logisch.

Tijdens de Franse revolutie heeft men geprobeerd meer orde aan te brengen. De zevendaagse week werd vervangen door een tiendaagse, de 24 uren van de dag werden 10 uur, met elk 100 minuten. Kijk, dat is logisch en overzichtelijk !

Het jaar hield wel 12 maanden, die een naam kregen die verband hield met de seizoenen. Zo had je een 'sneeuwmaand', een 'wijnmaand' en een 'oogstmaand'. De maanden waren allemaal 30 dagen lang en om het verschil met het zonnejaar te compenseren werden er aan het eind van elk jaar een aantal dagen toegevoegd.

Om tegemoet te komen aan gelovige mensen, die de naamdagen van heiligen wilden vieren, werd er voor elke dag in het jaar een symbool bedacht. Van planten die in die tijd van het jaar bloeiden, tot werktuigen die gebruikt werden.

Het systeem werd stukje bij beetje ingevoerd vanaf 22 september 1792 maar, omdat eigenlijk niemand er tevreden over was, kwam vanaf 1802 de zevendaagse week alweer terug en in 1806 ging men weer helemaal over op de oude Gregoriaanse kalender.

En dus zitten we nu met een jaar met een onlogische indeling, dat ergens middenin de winter begint, met maanden van ongelijke lengte, die namen hebben die nergens op slaan. Het gevolg van een paar duizend jaar geschiedenis. Dat is dan wel weer mooi...


Meer details zijn te vinden op Wikipedia, bijvoorbeeld te beginnen bij: Kalender 


De Strip: De strip van deze week is gemaakt door Jan de Stripman. Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 en deel 5 van dit verhaal.

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 - deel 6 - deel 7 - deel 8 - deel 9 - deel 10 - deel 11  en deel 12 van het vorige verhaal.

Klik op de strip voor een grotere weergave. 

Kijk voor voorafgaande episodes van de Stripmannen-saga naar het Strip Jaaroverzicht van 2015 en het Strip Jaaroverzicht van 2014 , of nog verder terug naar het Strip Jaaroverzicht van 2011  -  het Strip-overzicht van 2012 en het Strip-jaaroverzicht van 2013 

Bezoek ook onze internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men