Op zoek naar informatie over Alan Lomax, de grote Amerikaanse liedjes-verzamelaar, waar ik een poosje terug over schreef, kwam ik er achter dat een van zijn boeken gewoon bij bol.com te bestellen is. 'The land where the blues began' heet het. En ik heb het nu in huis.
Ik ben nog niet op de helft maar ik weet nu al dat het een heerlijk boek is. Lomax beschrijft, met zwier, zijn ervaringen bij het veldwerk, dat hij in de jaren '40 deed, in de Mississippi delta, het land waar de Blues vandaan komt. Met veel sociale betrokkenheid schetst hij het leven van de arme, zwarte, boerenbevolking.
In veel opzichten lijkt de tijd er stil te hebben gestaan. De slavernij is dan wel afgeschaft, maar veel zwarten leven nog steeds op de grote katoenplantages, waar ze in een wurggreep gehouden worden door de landeigenaren. Geweld, discriminatie en onderdrukking, zijn aan de orde van de dag.
Toch is er ook een bloeiend uitgaansleven en als dat niet voldoende afleiding biedt is er natuurlijk nog de kerk. Lomax onderzoekt alle facetten van de samenleving en woont ook verschillende kerkdiensten bij. Bij een ervan wordt hij getroffen door de emoties die vrijkomen tijdens de dienst. Alle ellende en onrecht lijkt hier een uitlaatklep te vinden.
Het herinnert hem aan het vreselijke lot dat blueszangeres Bessie Smith nog maar een paar jaar eerder trof. Smith was een echte ster in de jaren '20, toen de eerste blues-rage vooral door zangeressen werd veroorzaakt. Eind jaren '30 ging haar carrière bergafwaarts.
Het verhaal gaat en ook Lomax vertelt het zo, dat ze in 1937, bij een auto-ongeluk, gewond raakte en vervolgens geweigerd werd bij twee ziekenhuizen, omdat ze zwart was. De blues-legende zou uiteindelijk doodgebloed zijn op de stoep.
Het is een mooi, dramatisch verhaal. Maar het is niet waar. Hoewel het in allerlei geschriften en op platenhoezen telkens weer opnieuw vertelt wordt is het één van de vele mythen die bij de blues lijken te horen.
In werkelijkheid is Bessie Smith, kort na het ongeval, door een ambulance bij een zwart ziekenhuis in Clarksdale afgeleverd. Daar is ze geopereerd, maar helaas de volgende ochtend aan haar verwondingen overleden. Het echte verhaal staat, onder andere, te lezen op Wikipedia.
Eerder las ik het al in de boek 'Het bluesmuseum' van de Nederlandse journalist Martin Schouten. Die bezocht zelfs de kamer waarin Bessie haar laatste adem uitblies. Dat kan iedere geïnteresseerde trouwens doen, want het gebouw, waar nu het Riverside Hotel in is gevestigd, maakt momenteel deel uit van een toeristische blues-route.
Moeten we het Alan Lomax kwalijk nemen dat hij met dit fantasieverhaal komt ? Maakt het zijn verslag minder geloofwaardig ? Tsja, dat is een goede vraag. Lomax legde de muziek van de arme zwarte bevolking vast en vroeg naar hun ervaringen.
Ik denk dat hij gewoon opschreef wat hem op dat moment als de waarheid verteld werd. Hij zal daarbij wel vaker verhalen te horen hebben gekregen die niet voor 100% waar waren. Maar hij geeft in zijn boek ook genoeg, verifieerbaar juiste, feiten en citaten.
De muziek die hij opnam blijft onverminderd waardevol en dat er in de verhoudingen tussen blank en zwart een hoop fout was is ook buiten twijfel. Daar doet een enkele overdrijving niets aan af.
Zie Wikipedia over: Bessie Smith de Engelse versie geeft een uitgebreid verslag van de omstandigheden rond haar overlijden. En het Riverside Hotel, voorheen G.T. Thomas Hospital, waar Bessie Smith overleed.
Website van The Mississippi Blues Trail
Op Youtube is een flinke hoeveelheid muziek van Bessie Smith te horen. Waaronder haar enige optreden ineen speelfilm. Ook zonder sensatieverhaal zeer de moeite waard !
Dat verhaal was wel de inspiratie voor een toneelstuk 'The dead of Bessie Smith' geschreven door Edward Albee in 1959.
De Strip: Deze aflevering van het Stripmannen-vervolgverhaal is weer gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Klik hier voor deel 1 en deel 2 van deze episode.
Ga naar het Strip-overzicht van dit jaar voor de vorige hoofdstukken van het Stripmannen-vervolgverhaal.
Klik op de strip voor een grotere weergave.
Bezoek onze nieuwe internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men
Ga voor eerdere hoofdstukken naar het Strip Jaaroverzicht van 2011
6 opmerkingen:
heel iets anders. jaren 60 hadden we een politieserie op tv. 'dial 999'. de opening liet (in mijn geheugen) altijd stappende voeten op straat zien en horen, vergezeld van een gefloten melodie.
waarschijnlijk verbasterd, maar ik fluit het nog steeds. de intro van 'empty bed blues' van bessie smith vind ik er eg op lijken. nu jij weer;-)
overigens, een jaar of 15 terug kocht ik een verzamel-cd. daar geeft men aan dat zij stierf na in een white's only' ziekenhuis geweigerd te zijn. het op de stoep overlijden wordt niet genoemd, wijselijk houdt de hoes zich verder op de vlakte.
en tot slot, mij schoot ook nog te binnen dat ik haar muziek vermeld zag in de roman 'een ander land' van james baldwin.
nou, zo is het wel genoeg.
Hoe ze ook is overleden: het was dus tragisch genoeg begrijp ik.
@lebonton - Dat van die stappende voeten herinner ik me vaag, maar het melodietje...?
Volgens de mensen die er bij waren is ze direct naar een ziekenhuis voor zwarten gebracht. Geen ambulance-chauffeur zou het in zijn hoofd gehaald hebben om een zwarte patiënt bij een wit ziekenhuis af te leveren.
Wel idioot natuurlijk, zo'n apartheids-regime...
@Zelfstandig journalist - Ja, vrolijk was het niet. Ze was ook nog tamelijk jong.
Eigenlijk geen enkele reden om het nog dramatischer voor te stellen dan het was...
Toch kan al dat doodgaan, kommer en kwel niet voorkomen dat gelijk heerlijke zang in mijn hoofd klinkt als ik de naam Bessie Smith hoor.
@martin - Dan leeft ze in jouw herinnering in ieder geval om de juiste reden ! Het was een prima zangeres...
Een reactie posten