Ook dit jaar heb ik, in het kader van de Boekenweek, een boek gekocht. Een wetenschappelijk boek zelfs: 'De ontdekking van de Middeleeuwen – Geschiedenis van een illusie', geschreven door een echte hoogleraar uit Nijmegen, Peter Raedts.
Ik heb er nog niet in gelezen, maar ik heb wel interviews met de auteur gezien en gehoord, op TV en radio. Het onderwerp interesseert me. Ik heb het vermoeden dat we een verkeerd beeld hebben van de middeleeuwen. Ridders en jonkvrouwen die mooi weer speelden ten koste van in modder en armoe levende boeren.
Dat komt, denk ik, door ridderromans, zoals die over Koning Arthur. Maar die zijn in later eeuwen geschreven en geven vooral weer hoe men in die tijd over de middeleeuwen dacht. TV-series zoals Merlin en vroeger Ivanhoe en Floris, zijn ook meer fantasie dan een accurate weergave van de werkelijkheid.
Maar voor mijn ideeën met wetenschappelijke argumenten bevestigd, of ontkracht, worden moet ik eerst nog een ander boek uitlezen. Ik kreeg het van Sinterklaas en het gaat ook over geschiedenis. Het is alleen niet zo serieus, eerder populair, om niet te zeggen lollig.
'Historische blunders' heet het, met als ondertitel 'De grootste vergissingen uit de geschiedenis'. Het is geschreven door Stephen Weir, een Brit die in Cambridge studeerde en, volgens de flaptekst, eerder samenwerkte met Nobelprijswinnaar Patrick White.
Het is in opzet een aardig boek, dat in vogelvlucht de wereldgeschiedenis doorneemt. In korte hoofdstukjes wordt ingegaan op 50 menselijke misstappen en hun gevolgen. Leerzaam en leuk, maar soms ook een tikje te lollig. De opmerking dat Cleopatra 'iets te vaak plat ging voor volk en vaderland', doet toch de wenkbrauwen fronsen.
Ook ga je je na een aantal hoofdstukken afvragen wat de auteur nu precies onder een blunder verstaat. Dat hij begint met Adam en Eva, die zo onverstandig waren om van de verboden vrucht te eten, is aan de ene kant begrijpelijk, omdat dat een echte blunder was.
Maar aan de andere kant is het een vreemd begin. Want volgens de meeste mensen gaat het hier niet om een historische gebeurtenis. Maar misschien is dit eerste hoofdstuk lollig bedoeld, dat zou natuurlijk kunnen.
En wat te denken als hij de wandaden van Stalin en Mao beschrijft. Vreselijke gebeurtenissen die aan miljoenen het leven hebben gekost. Maar de hoofddaders regeerden vrolijk verder en werden nog lang na hun dood, door hun opvolgers, op handen gedragen. Kun je hier dan wel spreken van blunders ?
De toon van het boek verandert, naarmate we dichter bij de huidige tijd komen, van lollig naar verbitterd. En dat gaat met reuzenstappen. Van het begin der tijden tot aan 1900 in 100 bladzijden. Daarna volgen er nog 150, dat zijn 32 van de 50 hoofdstukken, voor de moderne geschiedenis. Een nogal onevenwichtig boek dus. Maar goed, toch leuk van de Sint en zeker leerzaam.
Een ander populair wetenschappelijk boekje dat ik onlangs las gaat, wat lolligheid betreft, nog heel wat verder. Het behandelt de biologie en evolutie en we zijn, dankzij Midas Dekkers, wat dat betreft wel wat humor gewend. Toch kun je ook te ver gaan.
Het boekje heet 'De stinkende scharrelpapagaai' en is geschreven door Lucas Wenninger. Het kwam in de belangstelling door een grappig interview, dat de auteur gaf, in het TV-programma De Wereld Draait Door. Vandaar dat ik het van een liefhebbend gezinslid cadeau kreeg.
Inhoudelijk is het echt heel interessant. Wenninger beschrijft een aantal dieren met, op het eerste gezicht, bizarre eigenschappen. Hij legt uit hoe die evolutionair tot stand zijn gekomen. Wonderlijke feiten die, wat mij betreft, niet veel lolligheid nodig hebben.
Helaas denkt Wenninger daar anders over. Hij doet zijn best om in elke zin een grap, of woordspeling, te maken. Om een voorbeeld te geven: Als de schrijver de complexe paringsrituelen van de Kakapo, de Nieuw-Zeelandse papegaai waar het boek naar genoemd is, omschrijft als 'kakaporno', dan is dat best lollig.
Na 10 van zulke grappen wordt het vermoeiend. Het vergde dan ook veel van mijn doorzettingsvermogen, om het boek helemaal uit te lezen. Daar had een goede redacteur eens streng in moeten schrappen. Want wetenschap is echt van zichzelf al leuk genoeg.
Zie ook:
Interview met Peter Raedts in VPRO Boeken
De Engelse versie van HystorischeBlunders is voor een deel online te lezen in Google Books
De Strip: Deze episode van het Stripmannen-vervolgverhaal is weer gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Klik hier voor deel 1 en deel 2 van dit verhaal
Ga naar het Strip-overzicht van dit jaar voor de vorige hoofdstukken van het Stripmannen-vervolgverhaal.
Klik op de strip voor een grotere weergave.
Bezoek onze nieuwe internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men
Ga voor eerdere hoofdstukken naar het Strip Jaaroverzicht van 2011
12 opmerkingen:
Een bijzondere wetenschappelijke bijdrage, Stripman. Het algeheel is al een wetenschappelijke inkijk van bepaalde zaken.
De algehele geschiedenis is een vrij ingewikkelde materie, maar de moeite waard om zo nu en dan eens door te nemen.
Wanneer ge toch aan het lezen slaat, dan kunt ge er misschien nog een derde boek bij nemen:
http://www.dbnl.org/tekst/huiz003herf01_01/
Voor als ge een vrije dag hebt...
;-)
@johan HvD - Als ik het goed heb verwijst je link naar Huizinga's Herfsttij der Middeleeuwen. Dat heb ik in mijn jeugd al eens gelezen. Geen lollig boek, als het me goed herinner...;o)
Wetenschap mag lollig zijn maar dan moeten de schrijvers dat wel aan kunnen.
Ik herinner me een scene in The Life of Brian waar boeren in de modder werken en hun door het gezelschap van Christus een gouden toekomst in een anarchistische socialistische coöperatie.
Het eerste boek is de moeite waard, al is het soms even doorzetten.
Maar de andere twee laat ik aan mij voorbij gaan, want ik hou niet van dergelijke onzin.
Het lijkt mij dat je je als schrijver bij je stiel moet houden. Natuurlijk moet een boek prettig lezen, maar je hebt er niets aan als dat te veel wordt geforceerd. Dan liever een moeilijk geschreven boek dat inhoudelijk goed in elkaar steekt.
@petrus - Leuk en leesbaar schrijven is niet zo makkelijk als het lijkt. Veel schrijvers denken dat ze de cabaretier uit moeten hangen, maar boeken van cabaretiers zijn vaak onleesbaar...;o)
@antoinette - Je weet vaak pas of het de moeite waard is als je het gelezen hebt...;o)
@zelfstandig journalist - Zo is het. Van Midas Dekkers heb ik trouwens wel een paar leuke boeken gelezen, waar je ook nog iets van opsteekt.
Een erg leuk boek over een van mijn favoriete onderwerpen, Vogels, is geschreven door Hans Dorrestijn, de cabaretier. Dus het kan wel...;o)
De mooiste wetenschappelijke humor is die waarin de "grap" de kern van de problematiek duidelijk maakt.
De beste lezingen van wetenschappers zijn doorregen met grappen. Humor heeft waarschijnlijk erg veel met intelligentie te maken.
Over dierenporno gesproken, dat is erg in de mode sinds Isabella Rossellini heel grappig het seksleven van dieren uitbeeldt. 'Green porno': http://www.youtube.com/watch?v=Z9FNhgdiieY
@glaswerk en @marleen - Ik heb niets tegen humor, hoor. Ik maak zelf ook wel eens een enkel grapje. Maar je moet het niet overdrijven, dan wordt het melig en vervelend.
Een heel leerzaam filmpje van mevrouw Rosselini...;o)
Je zou 'last chanche to see' eens kunnen proberen. De eerste versie is geschreven door wijlen Douglas Adams (die van de Hitchhikers guide to the galaxy) en Mark Cawardine. Ook dat book behandelt de kakapo, maar dan leuk. De tweede editie is geschreven door MArk Cawardine en Stephen Fry. Ook erg leuk.
@meneer opinie - Dank voor de tip. Het filmpje van de kakapo, uit het programma van Stephen Fry, was voor Wenninger de aanleiding om zich met dit dier bezig te gaan houden.
Een reactie posten