zondag 18 augustus 2019

Koning Arthur leeft


Tussen de bedrijven door lees ik af en toe een stukje in de Mabinogion. Kennen jullie dat boek ? Het is een verzameling Arthurlegenden uit Wales die, halverwege de 19e eeuw, is vertaald in het Engels door Lady Charlotte Guest.

Lady Charlotte is niet alleen verantwoordelijk voor hun populariteit maar ook voor hun foutieve benaming. Zij dacht dat Mabinogion het meervoud was van Mabinogi, maar dat is zelf al een meervoudsvorm, een verzamelnaam voor deze mythen uit Wales.

Sommige kenners beschouwen deze verhalen als de oudste bekende Britse literatuur, maar anderen trekken dat in twijfel. Het is in ieder geval geen makkelijke kost. Het taalgebruik is verouderd, wat opmerkelijk is want 19e eeuwse Engelse boeken zijn doorgaans prima te lezen. Maar Lady Charlotte heeft de verhalen niet vertaald naar 'modern' Engels.

Daarbij komt dat de middeleeuwse manier van vertellen nogal verschilt van de onze. Sommige gebeurtenissen worden in een enkele zin samengevat. Een ridder ontmoet, bijvoorbeeld, een leuke mevrouw en brengt 7 jaar met haar door. Daar had je dan misschien iets meer over willen lezen, maar met die simpele mededeling moet je het doen.

Op andere momenten worstel je je door beschrijvingen heen waarvan je na een paar pagina's denkt: dit had best wat korter gemogen. Dat een ridder, op zijn queeste, zich 's ochtends aankleedt, zijn paard zadelt, 's avonds ergens aankomt, zijn spulletjes aflegt, iets eet, drinkt en gaat slapen en zich dan de volgende ochtend weer aankleedt en zijn paard zadelt enz. enz.

Nog taaier wordt het als er een bladzijdenlange opsomming gegeven wordt van de uitrusting van ridder, na ridder, van paard, na paard, van voetknecht, na lakei enzovoort. Of als er van elk lid van Arthurs hof de bijzondere eigenschappen worden genoemd.

Dat ridder Kai negen dagen zijn adem in kon houden, negen dagen zonder slaap kon en een wapen had waarmee hij negen verwondingen in een klap kon toebrengen, is best grappig. Maar na 20 of 30 van zulke sterke staaltjes begint het wat te vervelen.

Toch moeten deze vertellingen enorme hits zijn geweest in de middeleeuwen. Zo zeer zelfs dat, in de 13e eeuw, Richard, graaf van Cornwall een kasteel liet bouwen aan de kust bij Tintagel. Dat was de plaats waar, volgens de legenden en eeuwen eerder, koning Arthur verwekt werd.

Tovenaar Merlijn had daarvoor, door een toverspreuk, het uiterlijk van koning Uther Pendragon veranderd in dat van de toenmalige hertog van Cornwall. Uther was in oorlog met de hertog, maar hij was ook verliefd op diens vrouw, Igraine. Door de tovenarij van Merlijn kon Uther de nacht met haar doorbrengen en Arthur verwekken.

Tintagel is niet van strategisch belang, het beschermt geen belangrijke stad, haven, of verkeersader. Er zijn wel sporen gevonden van eerdere bewoning, maar het kasteel werd er alleen gebouwd vanwege dat spannende Arthurverhaal. De ruïne staat nog steeds op de rotsen, aan de kust van Cornwall en trekt jaarlijks honderdduizenden bezoekers die afkomen op de verhalen over Arthur en Merlijn.

Enig bewijs, dat die werkelijk ooit op die plaats geweest zijn, is er niet. We weten niet of Arthur echt bestaan heeft en waar, of wanneer, die verhalen zich precies afgespeeld zouden kunnen hebben. Dat ze niet allemaal feitelijk waar kunnen zijn lijkt me duidelijk.

Begin deze maand heeft de beheerder van het kasteel, de monumentenzorg-organisatie English Heritage, een nieuwe voetbrug geopend, die twee delen van de ruïne met elkaar verbindt. Oorspronkelijk was op die plek een smalle rotsrichel, een natuurlijke brug, maar die is lang geleden ingestort.

Er zijn ook standbeelden geplaatst bij het kasteel en een muurreliëf – een 'portret' van Merlijn met beschadigde neus, net alsof het er al eeuwen zit – in een grot die 'Merlin's Cave' wordt genoemd. Allemaal om de bezoekers in de sfeer van de Arthurverhalen te brengen. Leuk, maar met de echte geschiedenis heeft het weinig te maken.

Historici klagen dan ook dat er een Disney-attractie van de ruïne gemaakt wordt. Op zich heeft dat iets grappigs. Het hele kasteel is alleen maar op die plek gebouwd vanwege een fantasieverhaal. Een beetje meer of minder verbeelding kan dan weinig kwaad, lijkt me.

Maar hoewel het de vraag blijft of koning Arthur ooit bestaan heeft, in de verbeelding van velen leeft hij nog steeds...





De Strip: De strip - die los staat van het geschreven bericht - is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. 

Klik hier voor deel 1 van dit verhaal.

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 - deel 5 - deel 6 en deel 7 van het vorige verhaal. 

Klik op de tekening voor een grotere weergave. 

Bezoek ook onze internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men

3 opmerkingen:

martin zei

Deze week vertelde een bezoeker hier dat een camping baas ze had gewaarschuwd: Er is hier niets. Dat was ook precies waarom ze daar gingen staan.

Maar er is eigenlijk overal iets. Je passeert op een beetje fietstocht al gauw 479 bordjes met uitleg van wat je ziet en een even groot aantal met waar je naartoe kan.

Op zo'n plek wil je dan snel in de sfeer komen en een foto (evt. selfie) kunnen maken om weeer door te gaan naar het volgende. De graaf van Cornwall had dat blijkbaar voorzien en de uitbaters helpen zijn erfenis in een eigentijds jasje.

Op mijn laatste fietstocht dacht ik wel dat er misschien iets minder gereisd, gevreten, gedaan en ontdekt mocht worden (vooral in de combinatie van de vier). Maar dat kasteel is er slechts een van de trekpleisters voor, anders was er wel een bijzonder klif gevonden of, nog erger, een verschijning van de Maagd.

Jij nog veel lees plezier.

Zelfstandig journalist Antwerpen zei

Het verhaal zal mondeling zijn overgeleverd en dan kun je gemakkelijk uitweiden rond het kampvuur.

Jan de Stripman zei

@martin - Dank je. Zou die graaf voorzien hebben dat zijn kasteel ooit zou vervallen tot een romantische ruïne die massa's toeristen zou trekken ? Misschien met hulp van een tovenaar, met een kristallen bol...;o)

@Zelfstandig journalist - Eén van de verhalen, met heel erg veel details en opsommingen, eindigt met de claim dat geen verhalen verteller het kon herhalen zonder spiekbriefje...;o)