zondag 7 oktober 2018

Een handleiding voor de succesvolle omgang met anderen


Ik pakte een boekje uit de kast en las:
'Men weet tegenwoordig niet meer wat het is om de waarheid te spreken en zijn woord te houden – dit lijken dingen uit een ander tijdperk. (…) Wat leven wij toch in een rampzalige eeuw waarin rechtschapenheid excentriek en slechtheid gewoon wordt gevonden.'

En een stukje verder:
'Zoals sommige mensen zich nergens aan gelegen laten liggen, zo maken anderen zich overal druk over. Zij blazen voortdurend alles op, nemen alles ernstig en maken er een twistpunt of raadselachtig geval van.'

Dit is geen commentaar op het gedrag van mensen in de sociale media of op de houding van onze huidige politici. Het staat in een boekje dat ik bijna 20 jaar geleden kocht, maar het is nog veel langer geleden geschreven, namelijk in 1647. De schrijver heet Baltasar Gracián en lijkt in de toekomst te kunnen kijken. Of ligt het aan mij dat ik er commentaar op onze moderne maatschappij in lees ?

'De dingen gaan niet door voor wat ze zijn, maar voor wat ze schijnen. (…) Het bedrieglijke overheerst; alles wordt naar de buitenkant beoordeeld. Een gunstig uiterlijk is de beste aanbeveling voor een volmaakte inhoud.'

Dit past prima bij veel gebruikers van de sociale media:
'Het kan weliswaar van vindingrijkheid getuigen overal bezwaren tegen te ontdekken, maar wie dit aanhoudend doet, toont dat het hem aan verstand ontbreekt. Zulke mensen maken van het prettigste gesprek een kleine oorlog en zijn de vijanden van hun vrienden (…) Dergelijke mensen zijn schadelijke dwazen, die grofheid aan domheid paren.'

En:
'Klagen schaadt altijd onze reputatie. Het prikkelt eerder tot boosaardigheid dan verlangen om te troosten.'

Maar aan de andere kant:
'Beter met z'n allen dwaas, dan alleen wijs te zijn (…) Als iedereen gek is, steekt men tegen niemand af, terwijl wijsheid die alleen staat, voor dwaasheid wordt gehouden...'

Of:
'Niet degene die een dwaasheid begaat is dom, maar degene die hem niet weet te verbergen.'

Ik zou het halve boekje wel over willen schrijven ! Het is een heel bruikbare handleiding voor de succesvolle omgang met anderen. Behoorlijk cynisch, bij vlagen, want er zitten sluwe aanwijzingen tussen om anderen om de tuin te leiden. Maar de schrijver waarschuwt ook voor mensen die van dit soort tactieken gebruik maken en hoe je ze moet herkennen.

Mijn uitgave stamt uit 1999, maar er zijn inmiddels nieuwe edities verschenen, zie ik op internet. Het boekje is verschenen met verschillende ondertitels. Op dat van mij staat: 'Handorakel en kunst van de voorzichtigheid'. Bij een grote webwinkel zie ik: 'Handorakel – Zelfkennis is het begin van zelfverbetering'.

Het aardige van dit 'Handorakel' is dat het nog steeds zo geldig is. We denken dat onze tijd uniek is, dat vroeger de mensen aardiger, beleefder en beschaafder waren. Dat alles nu heel erg is en iedereen zich misdraagt. In werkelijkheid is het alleen de buitenkant die verandert. We dragen andere kleren en omringen ons met andere spulletjes, maar we gedragen ons nog net zo als onze voorouders, honderden jaren geleden.

En wat wijze woorden kunnen we in de dagelijkse omgang altijd gebruiken. Dus: 'Niet gejaagd leven (…) Voor genieten moet u tijd nemen. Geniet traag en werk snel. Van werk is het goed, van plezier jammer dat het voorbij is.'


Zie ook op Wikipedia Baltasar Gracián 



De Strip: De Strip van deze keer is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. 

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van het vorige verhaal. 

Klik op de tekening voor een grotere weergave. 

Bezoek ook onze internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men

3 opmerkingen:

Zelfstandig journalist Antwerpen zei

De context zal in de 17e eeuw anders zijn geweest, de aanleiding dezelfde :-).

martin zei

Ik keek naar dat programma over de 80-jarige oorlog. Ook daar zat iets omtrent de paralellen tussen de mens van nu en van toen bij omgang en de verdediging van de eigen zaak (de protestant, katholiek, kaper, handelaar of patriot): Liever turk dan paap.

Maar hoewel we denken dat het tegenwoordig nogal woest toegaat is het toch ook wel wat minder geweldadig. Al was er een deskundige hoogleraar Geheime Diensten Paul Abels die stelde dat ook deze niet gewelddadige methode ook hier weer in kan worden verruild voor een gewelddadige, zoals op veel plaatsen in de wereld.

Een gewaarschuwd mens telt hopelijk voor twee.

Jan de Stripman zei

@Zelfstandig Journalist en Martin - Gracián was een Jezuiet en werkte als biechtvader, toch worden zijn geschriften amoreel genoemd. Ik denk dat hij scherp waarnam hoe het er tussen mensen aan toegaat. Daar is weinig aan veranderd, al zijn de omgangsvormen soms ruwer of juist beleefder...