zondag 10 juni 2018

Ons gevoel voor humor is veranderd


Met mijn medemuziekliefhebbers van de Top 200.000 heb ik wel eens discussies over hoe je een liedje van vroeger waarderen moet. Sommige nummers zijn tijdloos, andere hopeloos gedateerd, maar er zijn er ook die we nu om een heel andere reden mooi vinden dan vroeger. Of die we nu niet meer begrijpen.

Een van mijn muzikale vrienden kwam, bijvoorbeeld, met 'Mijn Boemerang' van het Cocktail Trio. Voor de jongeren onder ons: dat was een Nederlandstalige groep die in de jaren '60 behoorlijk succes had met lollige liedjes.

Het waren prima muzikanten, hoor en ze zongen ook best leuke nummers. Zelf heb ik warme herinneringen aan 'Juanita Banana', dat ging over de dochter van een bananenkweker, uit Zuid-Amerika, die operazangeres wilde worden. Jullie begrijpen over welk muzikaal genre ik het heb. Niet heel serieus dus.

Maar 'Mijn Boemerang' ging mijn vriend een beetje te ver. En ik moest hem gelijk geven. Het gaat over een Australische Aboriginal die geen goed figuur slaat bij het werpen met de boemerang. Had nog best leuk kunnen zijn, maar een groot deel van het lied wordt gezongen in een vreemd accent. Het lijkt nog het meest op iemand die een Surinamer nadoet die Zuid-Afrikaans probeert te spreken.

Op het hoesje van de single staat het trio bovendien afgebeeld met Indianenhoofdtooien, al zal dat wel komen door de andere kant van het plaatje dat 'Kom In Mijn Wigwam' heet. Andere culturen belachelijk maken... tsja... daar zijn we inmiddels overheen gegroeid. Jaren '60 humor waar we niet meer om kunnen lachen.

Ons gevoel voor humor is veranderd. Dat zie je ook bij komische films. Ooit vond het grote publiek het ontzettend leuk als een acteur op zijn gat viel of een zwaar voorwerp op zijn kop kreeg. Succesvolle carrières zijn daarop gebouwd. Maar lachen om iemand die pijn lijdt, nu zie je het toch nog maar zelden.

In liedjes is het niet anders. 'MissOtis Regrets', een klassieker geschreven door Cole Porter in 1934, gaat over een lynchpartij. Miss Otis kan, tot haar verdriet, niet komen lunchen, omdat ze haar minnaar doodgeschoten heeft en daarom opgeknoopt is aan de oude wilg tegenover de gevangenis.

We zien dat nu als een dramatisch lied, met een vreselijke boodschap, die alleen draaglijk is doordat hij door de bediende van Miss Otis gebracht wordt.
Op die manier krijgt het lied een dosis ironie waardoor we er misschien naar luisteren met een wrange glimlach om de lippen. Ondertussen hebben we vooral medelijden met Miss Otis en veroordelen we het barbaarse volksgericht.

Maar die serieuze bedoeling had het nummer oorspronkelijk niet. Porter schreef het op een feestje als parodie op een cowboyliedje, dat hij op de radio hoorde. Samen met een vriend werkte hij het verder uit en op latere feestjes werd het een groot komisch succes.

Ander voorbeeld is het liedje 'You Took Advantage Of Me', in 1928 geschreven door Rogers en Hart. Het komt uit een musical en de zangeres beklaagt er zich in het lied over dat de man, waar ze verliefd op is, misbruik van haar gevoelens heeft gemaakt.

Ze doet dat met zoveel komische beeldspraak dat voor mij wel duidelijk is dat we dit niet serieus moeten nemen. Toen moet men het gezien hebben als een lollig liedje, die zangeres vond het waarschijnlijk helemaal niet zo erg dat ze 'misbruikt' werd. Maar sommige van mijn muzikale vrienden – en later ook een aantal zangeressen – zagen het als een aanklacht, een soort van 'me too' verhaal.

Met geweld, misbruik, lynchpartijen en vreemde culturen maken we tegenwoordig geen grappen meer. Ons gevoel voor humor is veranderd.  



De Strip: De strip van deze week is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van dit verhaal.

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 en deel 4 van het vorige verhaal.

Klik op de tekening voor een grotere weergave. 

Bezoek ook onze internationale, Engelstalige, website: The Amazing Comics Men


2 opmerkingen:

Zelfstandig journalist Antwerpen zei

Mensen zijn terecht zich wel steeds meer gaan beseffen dat niet elke humor even gepast is.

Jan de Stripman zei

Misschien hebben we meer compassie gekregen. Maar er zijn vast ook mensen die dat onnodige politieke correctheid zullen noemen...