2025, het jaar nul en appels en peren

Het is een discussie die ik me nog herinner, van de jaarwisseling van 1999, naar het jaar 2000. Er waren nogal wat mensen, kranten en andere media, die terug gingen blikken op de 'afgelopen eeuw'. Maar die eeuw was nog helemaal niet afgelopen. Dat zou hij pas zijn als het jaar 2000 voorbij was, bij het begin van 2001. Je telt immers van 1 tot en met 100, om een eeuw vol te maken. In dit geval dus van 1901 tot en met 2000. De 21ste eeuw begon dus niet in 2000, maar in 2001.

Nu is het ook weer zover. Men wil terugblikken op de eerste 25 jaar van deze eeuw. Maar dat zou een terugblik in de toekomst zijn, want het 25ste jaar van de eeuw is nog maar net begonnen. Daar is het misverstand weer, dat een eeuw, een decade, of de hele jaartelling zou beginnen bij een jaar nul.

Als je begint met 10 appels te tellen, dan zeg je niet bij de eerste appel: dat is appel nul. Neen, beste lezers, de eerste is appel 1. Het eerste jaar van de eeuw, decade en ook jaartelling is dus niet een jaar 0, 2000, of 2010. Het juiste beginjaar is 1, 2001 en 2011. Dus: de eerste 25 jaar van deze eeuw vingen aan in 2001 en zijn pas afgelopen als het jaar 2026 begint. We moeten nog iets minder dan een jaar wachten voor we kunnen terugblikken.

Ik gooide dat in een vriendenclub en kreeg een reactie terug van een vriend die dacht dat het toch anders zat: '...als ik de eerste 25 jaar van mijn leven herdenk, vervalt jaar 0 dan (van geboorte tot 1e levensjaar....) ? Volgens mij begint je eerste jaar bij 0 en eindigt dit bij 1, je 25e jaar begint dan bij 24 en eindigt dan met je 25e verjaardag...'

Ja, het is een beetje verwarrend, dat geef ik toe. Je begint je leven bij 0. (Eigenlijk was je er toen al een maand of 9, maar dat even terzijde, in onze cultuur tellen we dat niet mee.) Je begint dus bij 0, maar je bent nooit 0.

Als je eenmaal de moederschoot succesvol verlaten hebt ben je 1 seconde, 2 minuten, 3 uur, 4 dagen, 5 weken, of 6 maanden oud. Tot je, na een jaar, 1 jaar oud bent. Maar dat eerste levensjaar is niet je 0ste jaar, maar je 1e (de naam eerste levensjaar verraad dat eigenlijk al, zoals de oplettende lezers opgemerkt zullen hebben).

Zo zit het ook met jaartellingen. Even afgezien van het feit dat we de onze pas eeuwen na het jaar 1 hebben ingesteld, begin je wellicht bij 0, maar 0 is geen jaar. Nul is niets ! Nul is een denkbeeldig moment, tussen twee dingen in. In dit geval passeerden we het moment 0, tussen het eerste jaar voor en het eerste jaar na het begin van de jaartelling. Daarom is er dus geen jaar 0, geen dag 0, zelfs geen uur, minuut , of seconde 0. Nul was voorbij voor iemand het in de gaten had.

Het is misschien moeilijk te vatten, maar het werkt net zoals met de namen die we aan eeuwen geven. We leven nu in de 21ste eeuw, maar er zit helemaal geen 21 in het jaar waarin we leven ! We zitten nu in 2025 !! Maar toch is het de 21ste eeuw en was de vorige de 20ste. Dat komt omdat de eerste eeuw ging van 1 t/m 100, de tweede van 101 t/m 200 enzovoort tot aan nu.

Even terug naar de appels en peren. De meeste mensen begrijpen wel dat je, als je nog geen appels en peren hebt, je niets, dus nul, hebt. Je hebt pas wat als je het eerste stuk fruit hebt geteld. En daar zit hem misschien ook de verwarring, als je van appels en peren overstapt op jaren. Je hebt pas een jaar als het voorbij is, maar wat heb je dan in de tijd daarvoor ? Dan heb je toch nul jaren, dan is dat toch het jaar nul ?

Ja, dat zou je kunnen denken. Maar het eerste jaar, de naam zegt het al, is het jaar 1. Het wordt misschien begrijpelijker als je het opdeelt in uren, dagen en maanden. Je hebt aanvankelijk misschien nog geen jaar, maar je hebt wel stukjes daarvan. Je hebt nooit nul.

Voor de appels en peren denkers: stel je voor dat je die appels en peren aan het opeten bent. Dan heb je pas 1 appel, of peer, gegeten als hij helemaal op is. Maar daarvoor heb je niet niks. Je hebt, vanaf het moment dat het eten begint, wel al stukjes, hapjes, appel en/of peer weggekauwd en doorgeslikt. Je hebt noooooooit nul.

Tenzij je niet telt, of eet. Dan staat de tijd dus stil en blijf je zitten met een lege maag. Maar laat ik jullie niet in verwarring brengen. Eten en tellen doen we natuurlijk altijd.

Wedden dat we het hier over 25 jaar weer over gaan hebben, als iedereen terug wil blikken op de 1e helft van de 21ste eeuw. In januari 2050... Dat zul je altijd zien. Terwijl wij nu allemaal weten (en hopelijk ook begrijpen) dat dat pas kan in januar 2051. Want dan zijn die eerste 50 jaar pas echt voorbij en je kunt niet terugblikken op iets dat nog niet voorbij is. Een appel die je nog niet opgegeten hebt zit nog niet in je buik. Snap je...?

Ps: Onze verre voorouders voelden al aan dat het cijfer nul verwarring schept en gebruikten het daarom niet. Het concept van een niets, een nul in de rekenkunde, werd bedacht in India, zo'n 1800 jaar geleden. Ik lees dat op de website npokennis.nl , waar een heel artikel staat over de oorsprong van het cijfer nul. Misschien wordt 'het jaar nul', voor sommige mensen, onaantrekkelijker als je weet dat het cijfer 0 in de westerse wereld werd geïntroduceerd, vanuit de Arabische rekenkunde. Samen met de rest van de cijfers die we nu gebruiken. 

 

 

Deze Strip is gemaakt door de Geheimzinnige Hulpman. Klik hier voor deel 1 - deel 2 en deel 3 van dit verhaal.

 

Klik hier voor deel 1 - deel 2 - deel 3 - deel 4 en deel 5 van het vorige (gezamenlijke) verhaal.

 

Klik op de tekening voor een grotere weergave.